دومین سالگرد کشته شدن مهسا (ژینا) امینی با برگزاری تجمعات و راهپیمایی در شهرهای مختلف جهان و اعتصاب کسب و کارها در شماری از شهرهای کردنشین ایران برگزار شد. شماری از چهره‌ها و نهادهای جهانی از جمله سازمان ملل متحد هم پیام‌هایی به این مناسبت منتشر کردند.

روز یکشنبه – ۲۵ شهریور – خانواده مهسا امینی به دلیل فشارهای امنیتی موفق نشدند مراسم سالگرد او را برگزار کنند اما امجد امینی، پدر او در پیامی از اعتصاب و همدردی بسیار گسترده اصناف، کسبه، مغازه‌داران و همه مردم مناطق کردنشین و ایرانیان در نقاط مختلف جهان در دومین سالگرد کشته شدن دخترش قدردانی کرد.

او همچنین گفت که این همدردی، هشدار و پیام اعتراضی روشنی است به مسئولان امر که هرگز نباید فرزندان این مملکت را «بی‌محابا» مشابه آن چه بر سر ژینا و ژیناها آمد مورد ظلم و ستم قرار داد.

مژگان افتخاری، مادر مهسا امینی هم یاد کشته‌شدگان اعتراض‌های سراسری ۱۴۰۱ را گرامی داشت.

او در یادداشتی در صفحه اینستاگرامش نوشت: «این چه رسم و مروتی است که دختر ردا بلندت را با آن لچک و روسری تا به پا افتاده، گرفتار سیه رویانی شود که چشم دیدن زییایی دختر میهن‌شان را نداشتند» و اضافه کرد آنان «بر پیشانی جهان رسوای ابدی تاریخ می‌شوند.»

خانم افتخاری با یادآوری کشته‌شدگان جنبش اعتراضی سال ۱۴۰۱ نوشت: «اگر نفسی هست با نام و یاد خواهران و بردارانی که به پای مظلومیت و غریبیش خون گرمشان را تقدیم کردند تا جانانه نامشان ژینا و مهسای بیشتر ایران و دنیا شود.»

به گفته یکی از بستگان خانواده امینی، اداره اطلاعات سقز چندین بار در روزهای گذشته پدر و مادر مهسا امینی را احضار کرده و به آنها گفته بوده که اجازه خروج از خانه و رفتن به گورستان آیچی را ندارند و اگر از خانه خارج شوند بازداشت خواهند شد. به گفته نزدیکان، نیروهای امنیتی روز یکشنبه ۲۵ شهریور هم در اطراف خانه آنها حضور داشتند.

امروز تصاویری هم از استقرار نیروهای امنیتی در اطرف گورستان آیچی منتشر شد.

گزارشها از بازداشت و احضار گسترده فعالان

امروز شبکه حقوق بشر کردستان در گزارشی نوشت که «در ادامه موج بازداشت» شهروندان و فعالان کرد، «رضا علایی، فیلمساز اهل بانه توسط نیروهای امنیتی در این شهر بازداشت شد. همچنین میلاد پیرانی و زانیار افسری، دو شهروند کُرد در شهرهای دیواندره و مریوان نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل شده‌اند».

این نهاد ناظر بر وضعیت حقوق بشر در گزارش خود نوشت در روزهای گذشته نیروهای وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه «دست‌کم ۲۱ فعال و شهروند کرد در شهرهای مهاباد، اشنویه، پیرانشهر، دیواندره، مریوان، سروآباد، بوکان و بانه» را بازداشت کرده‌اند. بنابر این گزارش، در همین مدت «۱۴ فعال صنفی معلمان کردستان نیز به دادسرای عمومی و انقلاب سنندج احضار شده‌اند».

در روزهای گذشته و در آستانه دومین سالگرد اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، گزارش‌هایی از فشار فزاینده نهادهای امنیتی منتشر شده بود.

پیام چهره‌ها در دومین سالگرد کشته شدن مهسا امینی

شمار زیادی از سیاستمداران، هنرمندان، شخصیت‌ها، احزاب و نهادهای ایرانی و بین‌المللی هم به این مناسبت واکنش نشان داده و پیام‌هایی را منتشر کردند.

  • نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح که در داخل ایران در زندان است، در پیامی از زندان خطاب به نهادهای بین‌المللی نوشت: «از نهادهای بین‌المللی و مردم سراسر جهان نه فقط نظاره بلکه کنشی فعال می‌طلبم. از سازمان ملل تقاضا دارم با جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی، به سکوت و بی‌عملی‌شان در مواجه با ستم و تبعیضِ ویرانگرِ حکومت‌های دینی و استبدادی علیه زنان پایان بخشند. چرا که رهایی زنان از چنبره‌ی ستم و تبعیض، قدرت‌بخشی به نیروی پیش‌برنده‌ی صلح و دموکراسی است.»
  • شاهزاده رضا پهلوی در دومین سالگرد کشته شدن مهسا امینی در پستی در شبکه ایکس نوشت: « صدای مهسا امینی همچنان زنده است. راه همه قهرمانان جاویدنام وطن که جان خود را برای آزادی و سربلندی ایران فدا کردند، ادامه دارد. نام پرافتخارشان را با صدای رسا فریاد بزنید، داستان شجاعت شان را به اشتراک بگذارید، یاور خانواده‌های دلیرشان باشید و دوشادوش هم در برابر رژیم جمهوری اسلامی بایستید. ما باهم قوی‌تریم.»
  • مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان هم در پستی در شبکه ایکس گفت: «اگر در رابطه با حجاب از تدبیر و حکمت کار گرفته می‌شد، ژینا امینی کشته نمی‌شد و اگر قاتل وی را دستگیر و مجازات می‌کردند، افراد دیگری کشته نمی‌شدند و اتفاقات تلخ بعدی رخ نمی‌داد. لازمه آرامش و ثبات در جامعه اجرای عدالت بین شهروندان و ضابطان اجرایی است.»
  • داریوش اقبالی، خواننده در حالیکه «سرکوب حکومت و از هم گسستگی اپوزیسیون» را عامل سکون این جنبش خواند اما گفت دستاوردهای اجتماعی و سیاسی آن پابرجا خواهد ماند. داریوش در اینستاگرامش با انتشار ویدیویی از کشته‌شدگان نوشت: «برای پیروزی در آینده، ما ابتدا باید اختلافات درونی خود را کنار بگذاریم و به همبستگی برسیم و به آن پایبند باشیم.»
  • اینستاگرام سفارت آلمان در تهران هم پستی به مناسبت دومین سالگرد کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد منتشر کرده است. در این پست در زیر نام مهسا امینی، تاریخ تولد و تاریخ کشته شدن او نوشته شده است.
  • نمایندگی سازمان ملل برای زنان هم گفته است: «ما در کنار زنان ایران و زنان در همه جا ایستاده‌ایم تا خواسته‌های بحق آنها برای برابری و استفاده از حقوقشان از جمله انتخاب پوشششان تحقق یابد.»
  • شماری از خانواده‌های دادخواه و آسیب دیدگان اعتراضات هم به مناسبت سالگرد کشته شدن مهسا امینی پیام‌هایی منتشر کردند.
  • یک فایل صوتی از مینا سلطانی، مادر شهریار محمدی منتشر شده است که او در آن خانواده و مادران کشته‌شدگان در اعتراضات سال ۱۴۰۱ را به ادامه دادخواهی تشویق می‌کند و از آن‌ها می‌خواهد که نترسند و متحد باشند.
  • الهه توکلیان از آسیب دیدگان چشمی اعتراضات جنبش زن، زندگی، آزادی در گفتگویی با مهرنوش پورضیایی،‌ خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی گفت که قدرت در اتحاد است و این چیزی است که جمهوری اسلامی از آن وحشت دارد. او همچنین گفت که ما از نام مهسا که یک رمز شد به قدرت رسیدیم و می‌توانیم به اتحاد و قدرت بیشتری هم برسیم.

اعتصاب در شهرهای کردنشین، اعتراض در خارج کشور

همزمان گروه‌های زیادی از ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی در پی فراخوان‌هایی در شهرهای مختلف جهان از جمله هامبورگ، لاهه، پاریس، اسلو، استکهلم، واشنگتن و نیویورک به تجمع زدند.

از اعتراض و اعتصاب از داخل زندان‌های ایران هم گزارش‌هایی منتشر شد.

زندانیان سیاسی محبوس در ندامتگاه قزلحصار، امروز ۲۵ شهریور، به مناسبات دومین سالگرد کشته شدن ژینا (مهسا) امینی مراسمی در بند زندانیان سیاسی واحد ۴ زندان قزلحصار برگزار کردند.

بنابر اخباری که از داخل قزلحصار به دست ما رسیده این مراسم با یاد وخاطره ژینا و دیگر جانباختگان اعتراضات ۱۴۰۱ شروع شده و درادامه زندانیان با شعرخوانی و سرودخوانی یاد ژینا و تمام کشته‌شدگان را گرامی داشتند و «برحق دادخواهی و مخالفت با اعدام تاکید کردند».

در بند زنان اوین هم ۳۴ زن زندانی سیاسی در گرامیداشت دومین سالگرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» از دیروز اعتصاب غذا کرده‌اند.

آنها گفته‌اند در هم‌صدایی با «مردم معترض ایران علیه سیاست‌های سرکوبگرانه حکومت» اعتصاب می‌کنند.

BBC