فشار بر فعالان مدنی از سوی دستگاه‌های امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی همچنان در مناطق مختلف ایران ادامه دارد. پس از بازداشت فعالان مدنی و سیاسی در کردستان، خراسان، سیستان‌و‌بلوچستان، گیلان و تهران، حالا چندی است فعالان مدنی ترک  در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان هم از سوی ماموران امنیتی تحت فشار قرار گرفته‌اند.

اگر چه تعدادی از این فعالان پس از مدتی  بازداشت آزاد شدند، اما رویه بازداشت‌ها و برخوردهای قضایی متوقف نشد. ماموران حکومتی ۱۳آذر به سراغ «صالح ملاعباسی»، از فعالان مدنی سرشناس اهر رفتند و او را به زندان منتقل کردند.

«پینار ملاعباسی»، دختر این فعال مدنی به «ایران‌وایر» گفت که ماموران هشت صبح با بالا رفتن از روی دیوار و ایجاد وحشت وارد منزل پدرش شدند و او را بازداشت کردند. آن‌ها چند ساعت بعد در یک تماس تلفنی خبر دادند که صالح ملاصالحی برای سپری کردن حکم ۹۱ روز زندان خود، به زندان اهر منتقل شده است.

این فعال مدنی پیش‌تر در شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری شهر اهر با استناد به چند اظهارنظر در استوری اینستاگرامی، متهم به «نشر اکاذیب جهت تشویش اذهان عمومی» و «تبلیغ علیه نظام» شده و به سه ماه و یک روز حبس تعزیری محکوم شده بود.

***

مظنونان همیشگی دستگاه امنیتی

از پیشینه صالح ملاعباسی این‌گونه پیداست که دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی فعالانی چون او را همواره خطری امنیتی دانسته و با او و فعالانی چون او، به مانند مظنونانی همیشگی برخورد می‌کند. طبق سخنان پینار ملاعباسی و دو تن از هم‌بندان سابق صالح ملاعباسی، این فعال آذربایجانی معترض به سیاست‌های حکومت جمهوری اسلامی ایران، در طی بیست سال گذشته بارها بازداشت و زندانی شده است.

یکی از این بازداشت‌ها در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی» رخ داد. ماموران امنیتی، صالح ملاعباسی را ۱۷مهر سال گذشته، هم‌زمان با اعتراضات سراسری پس از قتل حکومتی «مهسا(ژینا)امینی» در ایران دستگیر کرده بودند. او پس از ۱۷ روز اعتصاب غذا، با قرار وثیقه به‌صورت موقت از زندان تبریز آزاد شد.

پینار ملاصالحی به ایران‌وایر گفت: «مهر سال گذشته ماموران ابتدا به خانه ما رفتند و وقتی پدرم را پیدا نکردند، مادر و خواهرهایم را کتک زدند و با آن‌ها بدرفتاری کردند. ماموران چند روز بعد به خانه عمه‌ام رفتند و پدرم را در آنجا بازداشت کردند. در جریان بازداشت، او را چنان کتک زده بودند که ناچار شده بود با لباس‌های خود، سرش را پانسمان کند.»

به گفته پینار، ماموران در جریان آن بازداشت، وسایل شخصی اعضای خانواده، ازجمله تلفن‌های همراه را هم ضبط کردند و دیگر پس ندادند. ماموران یک بار دیگر برای او پرونده‌سازی کرده و ۳۱اردیبهشت بازداشتش کردند و پس از تفهیم اتهام نشر اکاذیب، موقتا با قید وثیقه آزاد شد. او در نهایت در تاریخ ۱۹تیر با این اتهام،  به ۹۱ روز حبس تعزیری محکوم شد.

پینار ملاصالحی گفت که ماموران امنیتی در ۱۶-۱۷ سال گذشته در هر جریان اعتراضی در آذربایجان شرقی، غربی و دیگر استان‌های همجوار، بدون هیچ دلیل و مدرکی، پدرش را بازداشت کردند.

او توضیح داد که سال ۱۳۸۵ در جریان اعتراض مردم به انتشار کاریکاتور «مانا نیستانی» در روزنامه «ایران»، صالح ملاعباسی بازداشت و زندانی شده بود. این فعال مدنی در ادامه در سال‌های ۱۳۸۶، ۱۳۸۷، ۱۳۹۲، ۱۳۹۴ و ۱۴۰۰ هم، در مناسبت‌های مختلف بازداشت و در مواردی حکم زندان گرفته بود.

محروم کردن فعالان مدنی از حقوق شهروندی

آن‌گونه که دختر صالح ملاعباسی و دو تن از هم‌بندان سابق او به ایران‌وایر توضیح دادند، ویژگی دموکراسی‌خواهی و عدالت‌طلبی این فعال مدنی، موجب شده که ماموران امنیتی همواره او را تحت تعقیب قرار دهند.

صالح ملاعباسی متولد سال ۱۳۵۳ و فارغ‌التحصیل رشته کشاورزی در دانشگاه تبریز است. او فعالیت مدنی خود را از دوره دانشجویی و پیش از دوران اصلاحات آغاز کرد.

این فعال مدنی سه دختر دارد و به گفته پینار ملاعباسی، شجاعت در مسیر عدالت‌خواهی و دموکراسی‌خواهی را به آن‌ها هم آموخته است. دختر صالح ملاعباسی تاکید کرد: «بازداشت‎‌های متعدد، فشارها و آزار‌و‌اذیت‌ها، پدرم را از فعالیت مدنی در مورد حقوق مردم آذربایجان بازنداشت.»

با‌این‌حال، مقام‌های حکومتی این فعال مدنی را مانند بسیاری از فعالان مدنی در ایران، از حقوق خود محروم کرده و زندگی خانواده او را زیر سایه تهدید و فشار قرار دادند.

یکی از هم‌بندان سابق این فعال مدنی به ایران‌وایر گفت که صالح ملاعباسی فرد بسیار روشنی است و از هر حرکت مدنی برای تغییر حمایت می‌کند. از همین روست که در هر حرکتی در آذربایجان، بی‌هیچ دلیل و مدرکی بازداشت می‌شود. به گفته او، صالح در دوره بازداشت سال ۱۳۸۵ به‌شدت شکنجه  شده بود. در سال ۱۳۹۵ هم اعتصاب غذا کرده بود.

به گفته او، خانواده صالح ملاعباسی، خانواده‌های سرشناس شهر اهر و تاجر فرش بوده‌اند. «پدرش برای تاریخ و فرهنگ این منطقه احترام زیادی قائل بوده و در فعالیت‌های مدنی نیز نقش داشته است؛ ازجمله در جریان زلزله اهر، برای رساندن کمک به زلزله‌زدگان به مناطق مختلف سفر کرد. اعضای این خانواده اکثرا تحصیل کرده هستند و مردم اهر نیز احترام خاصی برای آن‌ها قائل هستند.»

به گفته هم‌‎بند سابق صالح ملاعباسی، او در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد در آزمون کارشناسی ارشد باستان‌شناسی قبول شد، اما اجازه تحصیل پیدا نکرد.

مقام‌های اطلاعاتی همچنین باشگاه بیلیارد این فعال مدنی را تعطیل کرده و جلوی تجارت فرش خانوادگی آن‌ها را گرفتند. حتی وقتی او برای کرایه زمین و کشت‌و‌کار به روستایی رفته بود، ماموران به روستاییان گفته بودند که حق ندارید به این فعال مدنی زمین بدهید.

پینار ملاصالحی هم به ایران‌وایر گفت که ماموران سال گذشته، خواهر را تهدید به اخراج از دانشگاه کردند؛ تهدیدی که سایه آن بر سر همه فعالان مدنی و خانواده‌های آنان همواره وجود دارد.

فشار بر فعالان مدنی آذربایجان در‌حالی‌ست که اقدامات امنیتی و قضایی چون بازداشت و فشار برای اخذ اعترافات اجباری از آنان نیز ادامه دارد؛ چنانچه هنوز تعدادی از بازداشت‌شدگان ماه‌های اخیر از جمله «یوروش(آیت) مهرعلی‌بیگلو» و «علی بابایی» در بازداشتگاه اداره اطلاعات هستند و به گفته فعالان مدنی، ماموران اداره اطلاعات گرفتن اعتراف اجباری از طریق نگه‌داشتن طولانی در سلول‌های انفرادی و شکنجه آن‌ها هستند