توضیح تصویر، پیمان جبلی در فرودگاه تهران به استقبال خبرنگاران ایران رفت که در عربستان بازداشت شده بودند
پیمان جبلی، رئیس سازمان صدا و سیما صبح چهارشنبه از بازداشت و اخراج یک تیم رسانهای وابسته به حکومت ایران در عربستان سعودی خبر داد.
آقای جبلی برای استقبال از این خبرنگاران به فرودگاه رفت.
بنابر گزارش صدا و سیما این تیم رسانهای شش نفره یک هفته در بازداشت بودند.
پیمان جبلی در مصاحبه با شبکه خبر گفت: «از علت بازداشت و بازگرداندن این افراد بیاطلاعیم.»
رئیس صدا و سیما گفت «آنها در حال ضبط قرآن در مسجد نبی بودند». شبکه خبر ایران هم گزارش کرد که این تیم رسانهای برای پوشش مراسم حج امسال به عربستان رفته بودند
به گفته آقای جبلی، «آنها چند ساعت بازجویی و بدون اعلام دلیل به بازداشتگاه پلیس مرکزی مدینه منتقل شدند.»
آقای جبلی گفت این تیم رسانهای «در قالب گروه بعثه» اعزام شده بودند و «در حال انجام وظیفه معمولی و عادی بودند.»
به گفته او، در طول این یک هفته سفارت، وزارت امور خارجه، نماینده ولی فقیه در امور حج زیارت و دیگر نهادها پیگیر آزادی این تیم رسانهای بودند.
آیت الله خامنهای اردیبهشت ماه امسال در دیدار با مسئولان حج با اشاره به جنگ اسرائیل و غزه گفت «حج امسال باید فراتر از هر سال، حج برائت از این دشمن جنایتکار مسلمانان و حامیان آن باشد.»
عبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی هم در این دیدار گفته بود «حج امسال بازتاب طوفان الاقصی و وعده صادق را منعکس خواهیم کرد.»
اشاره او به حمله ۷ اکتبر حماس و حمله پهپادی و موشکی ایران به اسرائیل است.
عربستان بارها نسبت به تظاهرات و شعارهای سیاسی در مراسم حج هشدار داده است. اما اصرار حکومت ایران بر تجمعات و شعارهای سیاسی در حاشیه مراسم حج پیش از این به اختلافاتی میان تهران و ریاض انجامیده است.
در این میان اجرای مراسم «برائت از مشرکان» همواره حساسیتزا بوده است.
بعد از انقلاب ۱۳۵۷ اعزام زائران ایرانی به حج چند بار متوقف شده است.
در آخرین رویداد، حج عمره برای زائران ایرانی از سال ۱۳۹۴ متوقف شده بود.
پس از رایزنیها و توافق ایران و عربستان برای عادیسازی روابط قرار شد، از اواخر سال گذشته قرار بود شد اعزام زائران ایرانی به عمره مفرده پس از ۹ سال از سر گرفته شود.
روند پر پیچ و خم رابطه ایران و عربستان
علی باقری سرپرست وزارت خارجه ایران امروز پس از جلسه هیئت دولت درباره زمان سفر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان گفت این موضوع ادامه دعوت متقابل است اما درباره زمان این سفر در حال مذاکرهایم اما به نتیجه نرسیده است.
چهار روز پیش خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) گزارش داده بود ولیعهد عربستانسعودی به دعوت محمد مخبر، کفیل ریاست جمهوری به ایران خواهد آمد.
ایرنا گزارش داده بود که آقای مخبر از دستور ولیعهد عربستان برای استقبال از زائران ایرانی تشکر کرده بود.
روابط بین ایران و عربستانسعودی با اعدام شیخ نمر و حمله به نمایندگیهای دیپلماتیک عربستان در تهران و مشهد در دیماه ۱۳۹۴ قطع شده بود.
در اسفند ۱۴۰۱، ایران و عربستان اعلام کردند که با میانجیگری چین توافق کردهاند روابط را از سر بگیرند و سفارتخانههای دو کشور در خرداد ۱۴۰۲ بازگشایی شدند.
با این حال، پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، روابط حکومت شیعی ایران و پادشاهی عربستانسعودی در بسیاری از مقاطع سرد یا متشنج بوده است.
در سالهای اخیر، اختلافات دو طرف در زمینه حمایت و رویکرد سیاسی نسبت به تحولات لبنان، سوریه، عراق و بحرین و بهخصوص جنگ داخلی یمن شدت گرفت.
جنگ داخلی یمن عملا به صحنه جنگ نیابتی دو کشور تبدیل شد و در موارد متعدد، حوثیهای شیعه تحت حمایت حکومت ایران نقاطی در داخل خاک عربستان را هدف قرار دادند.
در این میان، تنشهای لفظی و درگیری گاهی به مراسم حج نیز راه یافته است.
بحران سیاسی و رخدادهای مرگبار در جریان مراسم حج
در در دهههای گذشته برگزاری مراسم حج و به دنبال آن مرگ یا کشته شدن زائران به تنشهای تهران و ریاض دامن زده است.
مرگبارترین اتفاق در نهم مرداد ماه سال ۱۳۶۶ رخ داد، در درگیری ماموران انتظامی عربستان با گروهی از زائران ایرانی، صدها نفر از جمله گروهی از ماموران عربستان کشته شدند.
عربستان آمار رسمی کشتهشدگان را ۴۰۲ اعلام کرد که ۲۷۵ تن از آنان ایرانی و نیمی از آنان زن بودند. اما آماری که ایران اعلام کرد از کشته شدن ۳۲۵ ایرانی (۲۰۳ زن و ۱۲۲ مرد) خبر میداد.
بعد از این حادثه روابط ایران و عربستان تیره شد و تا زمانی که آیتالله خمینی زنده بود، اجازه بازسازی این رابطه داده نشد.
ماجرای مرگبار مکه، آشکارشدن اختلافات گسترده میان ایران و عربستان در سالهای پس از پیروزی انقلاب ایران بود. بعدها مهدی کروبی که در آن زمان از طرف آیتالله خمینی به سرپرستی حجاج ایرانی منصوب شده بود بیهیچ پردهپوشی اعلام کرد که از نگاه مسئولین حکومت ایران، مراسم «برائت از مشرکین» در واقع راهی برای صدور انقلاب بوده است.
شیعیان ایرانی غالبا در مراسم برائت از مشرکین در جریان حج برای دادن شعارهای ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی استفاده می کنند.
یکسال پیش از آن، در میان وسایل یکی از کاروانهای حج ایران مواد منفجره پیدا شد و همین مسئله زمینهای برای درگیری سال ۱۳۶۶ محسوب شد.
سال ۱۳۸۸هم ایران مدتی به سبب آنچه «مشکلات و اذیت و آزار» زائران ایرانی خوانده بود، حج عمره را متوقف کرد و خواستار جلوگیری از برخورد ماموران امر به معروف و نهی از منکر سعودی با زائران ایرانی شد که اکثرشان را شیعیان تشکیل میدادند.
در سال ۱۳۹۴ هم ازدحام جمعیت در مراسم «رمی جمرات» در روز عید قربان به کشته شدن بیش از ۴۶۰ زائر ایرانی منجر شد که یکی از خونینترین وقایع حج بود.
در همین دوران، در فروردین سال ۱۳۹۴ در پی انتشار خبر «تعرض» به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه شهر جده در عربستان، مقامات ایران اعزام زائر به حج عمره را متوقف کردند.
مدتی بعد با اعدام شیخ نمر روحانی شیعه در عربستان و متعاقب آن، حمله به اماکن دیپلماتیک سعودی در تهران و مشهد، روابط دو کشور وارد یکی از متشنجترین دوران خود شد.
اینها باعث شد ایران سال ۱۳۹۵ بار دیگر اعزام زائر به عربستان را متوقف کند.
در اواخر اسفند ماه پارسال سازمان حج و زیارت ایران اعلام کرد که موانع حضور زائران ایرانی در مراسم حج برطرف شده و آنان در مراسم حج شرکت خواهند کرد.
ثبت ديدگاه