رییس «سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک» روز یکشنبه ۲۸خرداد۱۴۰۲ در گفت‌وگو با خبرگزاری «ایلنا» اعلام کرد براساس آمار منتشرشده، نزدیک به ۵۰ هزار کودک کلاس اول، معادل ۳ درصد کل دانش‌آموزان پایه اول، در سال گذشته مردود شده‌اند.

براساس آنچه «مجتبی همتی‌فر» گفته است، این دانش‌آموزان عمدتا در مناطق دو زبانه ایران ساکن‌اند و یکی از علت‌های مردودی در پایه اول دبستان این است که کودکان «آمادگی لازم برای ورود به کلاس اول را ندارند.»

بسیاری از فعالان مدنی در استان‌هایی که شهروندانشان زبان مادری غیر از زبان فارسی دارند، طی سال‌های گذشته نسبت به لزوم آموزش زبان مادری صحبت کرده و همواره به‌دلیل پیگیری این مطالبه توسط حاکمیت با اتهامات امنیتی بازداشت شده‌اند.

مجتبی همتی در بخش دیگری از گفت‌وگو خود با ایلنا گفته است دولت مطابق سند تحول بنیادین آموزش، موظف به برگزاری دوره پیش‌دبستانی در مناطق دوزبانه است، اما به‌خاطر محدودیت اعتبار و بودجه، وزارت آموزش‌و‌پرورش همه این مناطق را پوشش نداده است.

بر اساس گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس ایران از کودکان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۰۱ منتشر کرده است، «۹۱۱ هزارو ۲۷۲ کودک لازم‌التعلیم» در این سال از تحصیل بازمانده‌، و تعداد ۲۷۹ هزارو ۱۹ دانش‌آموز در این سال تحصیلی ترک تحصیل کرده‌اند.»

به تایید مقام‌های رسمی، تبعیض طبقاتی، تبعیض جنسیتی، فقر فرهنگی و «سایر محدودیت‌ها و محرومیت‌ها»، مانع تحصیل کودکان به‌خصوص در استان‌های دور از مرکز می‌شوند.