جایزه ساخاروف، جایزه پارلمان اروپا در قدردانی از مدافعان آزادی‌های اساسی و حقوق بشر، ظهر سه‌شنبه طی مراسمی که در مقر پارلمان در استراسبورگ فرانسه برگزار شد به نمایندگی از مهسا امینی و جنبش زن، زندگی، آزادی به افسون نجفی، خواهر حدیث نجفی و مرسده شاهین‌کار، از قربانیان اعتراضات ۱۴۰۱ اهدا شد.
پارلمان اروپا پس از آن که در ۱۹ اکتبر امسال اعلام کرد جایزه ساخاروف ۲۰۲۳ را به مهسا امینی و جنبش «زن، زندگی، آزادی» اعطا می‌کند، از خانواده مهسا امینی برای حضور در مراسم اهدای این جایزه دعوت کرد. اما مقام‌های فرودگاه امام خمینیِ تهران روز جمعه ۸ دسامبر (۱۷ آذر) از سفر امجد امینی (پدر)، مژگان افتخاری (مادر) و اشکان امینی (برادر مهسا امینی) به فرانسه ممانعت به عمل آوردند.
با این وجود، مراسم روز سه‌شنبه با حضور صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی و با دعوت از افسون نجفی، خواهر حدیث نجفی، نوجوان ۲۲ ساله‌ای که در جریان اعتراضات خیابانی به جان‌باختن مهسا امینی در جریان بازداشت توسط ماموران گشت ارشاد، در پی اصابت گلوله‌های ساچمه‌ای جان باخت، برگزار شد.
افزون بر خانم نجفی، مرسده شاهین‌کار نیز به نمایندگی از مهسا امینی و جنبش زن، زندگی، آزادی در این مراسم حضور داشت. خانم شاهین‌کار در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ در ایران، بینایی یک چشم خود را به دلیل شلیک گلوله ساچمه‌ای ماموران امنیتی از دست داده است.
جایزه ساخاروف ۲۰۲۳ ظهر روز سه‌شنبه به وقت محلی و در جریان برگزاری نشست پارلمان اروپا و میان تشویق نمایندگان حاضر در جلسه به دو زن ایرانی به نمایندگی از مهسا امینی و جنبش زن، زندگی، آزادی اهدا شد.
روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا در مراسم اهدای این جایزه ضمن تاکید بر حمایت اتحادیه اروپا از آزادی‌های اساسی و حقوق بشر، شجاعت زنان ایرانی را در مبارزه برای آزادی، برابری و کرامت انسانی ستود. او با انتقاد از ممانعت رژیم ایران از سفر خانواده مهسا امینی به فرانسه گفت: « این نمونه‌ای از رفتارهای رژیم است که مردم ایران هر روز با آن مواجه هستند.»
رئیس پارلمان اروپا افزود: «مقاومت و پایمردی زنان ایران برای دستیابی به عدالت، آزادی و حقوق بشر متوقف نخواهد شد. صدای آنها نیز هرگز خاموش نخواهد شد.» خانم متسولا خاطرنشان کرد که پارلمان اروپا همواره حامی و پشتیبان تمامی مدافعان آزادی و حقوق بشر از جمله فعالان جنبش زن، زندگی، آزادی خواهد بود و در کنار آنها خواهد ایستاد.
سپس صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی، سخنرانی خود را در صحن پارلمان اروپا آغاز کرد و گفت: «من پیام خانواده امینی را به نقل از مادر او قرائت می‌کنم که می‌تواند پیام هر زن ایرانی به پاخاسته در جریان اعتراضات سال گذشته باشد؛ اعتراضاتی که سراسری شد و پیام آن به تمام جهان رسید.»
آقای نیکبخت با اشاره به این بخشی از پیام خانم امینی به زبان کردی است، این پیام را قرائت کرد که با این مقدمه در وصف مهسا امینی آغاز شد: «او تمام هستی، قلب و خون در رگهایم بود.» وکیل خانواده امینی پس از قرائت این مقدمه احساسی و مادرانه، ادامه داد: «حضار محترم، من به نمایندگی از زنان سرزمینم، بابت اهدای این جایزه سپاسگزارم؛ جایزه‌ای در حمایت از تحقق آزادی. اما متاسفانه به دلیل رفتارهای غیرقانونی و ناقض حقوق بشر فرصت حضور در جمع شما را نیافتیم. ما در فرانسه کشور محل تولد ژان دارک برای یادمان ژینا (مهسا) امینی گرد هم آمده‌ایم. دخترانی که با فاصله چند قرن از هم الهام‌بخش شدند.»
وکیل خانواده مهسا امینی در قرائت ادامه این پیام با اشاره به این که «جان او ناعادلانه ستانده شد»، گفت: «ژینا ستایشگر زندگی بود. نام او به اسم رمز آزادی از محل تولدش یعنی کردستان تا خاورمیانه و سراسر جهان بدل شد.»
نامزدهای دریافت این جایزه که شامل یک هدیه نقدی ۵۰ هزار یورویی است، توسط احزاب حاضر در پارلمان اروپا یا جمعی از نمایندگان پارلمان پیشنهاد می‌شوند و سپس نامزدها در نشست مشترک کمیته روابط خارجی، کمیته توسعه و کمیته فرعی حقوق بشر معرفی بررسی و سه نامزد نهایی پس از رای‌گیری از اعضاء تعیین می‌شوند. برنده نهایی این جایزه توسط رئیس پارلمان اروپا اعلام می‌شود و مراسم اهدای جایزه نیز اواخر هر سال میلادی برگزار می‌شود.
امسال همراه با مهسا امینی و جنبش زن، زندگی، آزادی در ایران، مبارزه زنان برای احقاق حق سقط جنین در لهستان، اسالوادور و ایالات متحده و نیز ویلما نونیز د اسکورسیا، فعال حقوق بشر و اسقف رولاندو خوزه آلوارز لاگوس، مخالف سرکوب‌های دولتی از نیکاراگوئه جزء نامزدهای نهایی بودند.
پیام مادر مهسا به مراسم ساخاروف: نام ژینا نماد آزادی می‌ماند
سه شنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۲ – ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳
دویچه وله: مراسم اعطای جایزه حقوق بشری ساخاروف پارلمان اروپا به ژینا امینی برگزار شد. صالح نیکبخت، وکیل خانواده امینی این جایزه را به نیابت از خانواده او دریافت کرد. مرسده شاهین‌کار و خواهر حدیث نجفی نیز در این مراسم حضور داشتند.
مراسم اهدای جایزه حقوق بشری ساخاروف از سوی پارلمان اروپا به مهسا ژینا امینی روز سه‌شنبه ۱۲ دسامبر (۲۱ آذر ۱۴۰۲) در شهر استراسبورگ فرانسه برگزار شد. صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی این جایزه را به نیابت از خانواده او دریافت کرد.
جایزه ساخاروف از سال ۱۹۸۸ همه‌ساله به افراد و سازمان‌هایی اعطا می‌شود که از حقوق بشر و آزادی دفاع می‌کنند.
جان‌باختن مهسا امینی منجر به جنبش اعتراضی “زن، زندگی، آزادی” در ایران شد. ابتدا قرار بود والدین و برادر ژینا امینی در استراسبورگ این جایزه را دریافت کنند، اما مقامات جمهوری اسلامی مانع سفر آنها شدند و گذرنامه آنها را مصادره کردند.
پیش از اهدای جایزه ساخاروف خانم روبرتا متسولا، رییس پارلمان اروپا در سخنانی پیش از اهدای جایزه، با انتقاد ازجمهوری اسلامی به دلیل ممانعت از سفر خانواده مهسا امینی برای دریافت جایزه دخترشان شد گفت مردم ایران روزانه با چنین محدودیت‌ها و فشارهایی مواجه‌اند.
مژگان افتخاری، مادر مهسا امینی به مناسبت اعطای جایزه ساخاروف در پیامی اطلاع داد که صالح نیکبخت، وکیل خانواده‌اش به همراه سهیلا قادری، به نیابت از آنها در این مراسم حضور پیدا خواهند کرد تا این جایزه معتبر حقوق بشری را دریافت کنند.
پیام مادر ژینا امینی به مراسم اهدای جایزه ساخاروف
در همین زمینه صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی در سخنرانی خود در صحن پارلمان اروپا گفت: «من پیام خانواده امینی را به نقل از مادر او قرائت می‌کنم که می‌تواند پیام هر زن ایرانی به‌پاخاسته در جریان اعتراضات سال گذشته باشد؛ اعتراضاتی که سراسری شد و پیام آن به تمام جهان رسید.»
در پیام مژگان افتخاری، مادر مهسا امینی که توسط نیکبخت قرائت شد، آمده است: «داغ ژینا برای من ابدی است و برای همه مردم جهان جاویدان. اطمینان دارم کە نام او همراه با نام ژاندارک، نماد آزادی خواهد ماند.»
مهسا امینی، ۲۲ ساله اهل سقز، روز ۲۲ شهریورماه ۱۴۰۱ به بهانه “حجاب نامناسب” توسط ماموران گشت ارشاد در تهران بازداشت و به ساختمانی در خیابان وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد به بیمارستان انتقال یافت و سه روز بعد، خبر جان باختن او به طور رسمی از سوی خانواده‌اش تایید شد.
مرسده شاهین‌کار، معترض ایرانی که در اعتراضات اخیر دچار آسیب‌دیدگی از ناحیه چشم شده بود، به همراه افسون نجفی، خواهر حدیث نجفی، معترض جان‌باخته در روزهای نخست خیزش مردمی شهریور ۱۴۰۱ نیز در مراسم اهدای جایزه ساخاروف حضور داشتند.
مرسده شاهین‌کار، در کنفرانس مطبوعاتی که رئیس پارلمان اروپا نیز حضور داشت با اشاره به وضعیت زنان در ایران تاکید کرد، “زنان ایرانی از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی خود محروم هستند.”
شاهین‌کار افزود: «به چشم من نگاه کنید؛ به مزار کشته‌های ما نگاه کنید؛ به ممنوع‌الخروج کردن خانواده ژینا نگاه کنید؛ جمهوری اسلامی ما مخالفان و معترضان و دادخواهان و داغ‌داران را برده خود می‌خواهد. اما ما عقب نمی‌نشینیم و از رسیدن به عدالت و رهایی عقب نمی‌نشینیم.»
افسون نجفی، خواهر حدیث نجفی نیز در سخنانی گفت: «جمهورى اسلامى اعلام كرده كه بيش از ٩٠ هزار نفر از معترضان آزادی‌خواه زندانى را آزاد كرد، اما هنوز هزاران جوان ديگر در زندان‌هاى جمهورى اسلامى زجر می‌كشند و شكنجه می‌شوند.»
خواهر حدیث نجفی تاکید کرد که “هنوز کسی نام بسیاری از زندانیان معرتض را نمی‌داند.”
اهدا جایزه معتبر ساخاروف به مهسا امینی نشان می‌دهد که اعتراضات ایرانیان به ر‌غم حواثی که در خاورمیانه اتفاق می‌افتد مورد توجه افکار عمومی جهانیان قرار گرفته است. روز یکشنبه نیز مراسم اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی، مدافع ایرانی حقوق بشر و محبوس در زندان اوین اعطا شد و خانواده او این جایزه را دریافت کردند.
جایزه ساخاروف، به‌یاد آندره ساخاروف، فیزیکدان و مخالف سیاسی شوروی نام‌گذاری شده است. ساخاروف خود جایزه نوبل صلح سال ۱۹۷۵ را دریافت کرده بود. او حدودا ۱۰ سال را در زندان و تبعید گذراند و در دسامبر سال ١٩٨٩ در ۶۸ سالگی درگذشت.
متسولا جرئت و مقاومت زنان ا یران در تلاش برای دستیابی به عدالت و آزادی و حقوق بشر توقف‌ناپذیر توصیف کرد.
ثبت ديدگاه