دیبهشت ماه ۱۴۰۴

خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است. این گزارش، تصویری گسترده و تکان‌دهنده از نقض حقوق بشر در ابعاد مختلف را ارائه می‌دهد. از اجرای حکم اعدام تا نقض آزادی‌های فردی و اجتماعی، از خشونت نظامی و قضایی تا مشکلات کارگری و اعتراضات، همگی نشان‌دهنده چالش‌های جدی در زمینه رعایت حقوق بشر در ایران هستند. این گزارش همچنین بر میزان بالای اعدام‌ها، بازداشت‌ها، و محکومیت‌های سنگین بر اساس اتهامات مختلف تاکید دارد و نشان می‌دهد که این رویدادها در سراسر کشور گسترده‌اند.

خلاصه اجرایی

در طول اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، شاهد گستره‌ای از نقض‌های حقوق بشر در سراسر ایران بودیم. با ارزیابی‌های دقیق و گزارش‌های دریافتی، مجموعاً صدها مورد نقض حقوق بشر شناسایی و ثبت شده است که شامل نقض حقوق زندانیان، آزادی بیان، حق تحصیل، حقوق کودک، خشونت‌های خانگی، خشونت مبتنی بر جنسیت، بهداشت و محیط زیست، حقوق کار، و خشونت نظامی و قضایی می‌شود.

یافته‌های کلیدی این گزارش عبارت‌اند از:

یافته‌های کلیدی این گزارش عبارت‌اند از:

⚫️ اجرای حکم اعدام در مواردی که فرآیندهای عدالتی منصفانه رعایت نشده است.

⚫️ سرکوب گسترده آزادی بیان و بازداشت‌های خودسرانه.

⚫️ خودکشی‌های ناشی از فشار و ناامیدی در بین کودکان و نوجوانان.

⚫️ افزایش نگران‌کننده قتل‌های ناموسی و خشونت علیه زنان.

⚫️ تداوم نقض حقوق کار و شرایط کاری ناعادلانه.

⚫️ استفاده بی‌رویه از زور توسط نیروهای انتظامی و امنیتی

دوره گزارش‌دهی این گزارش اردیبهشت ۱۴۰۴ است و تعداد کل موارد نقض گزارش شده بیانگر یک وضعیت نگران‌کننده و فوریت برای توجه جامعه بین‌المللی و دولت ایران به این مسائل است.

مقدمه

هدف از تهیه و انتشار این گزارش، افزایش آگاهی و فراهم آوردن شواهد مستدل برای تاثیرگذاری بر سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات ملی و بین‌المللی به منظور مقابله با نقض حقوق بشر در ایران است. مجموعه فعالان حقوق بشر بر این باور است که نظارت دقیق و مستمر بر وضعیت حقوق بشر و انتشار گزارش‌هایی از این دست، زمینه‌ساز ایجاد تغییر و پاسخگویی در برابر نقض‌های رخ داده است. از این رو، ما بر اهمیت اطلاع‌رسانی مستقل و دقیق تاکید داریم تا از طریق آگاهی‌بخشی و فشارهای بین‌المللی، شاهد بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران باشیم.

تحلیل دقیق نقض حقوق بشر

حق حیات (اعدام)

تعریف اجمالی: حق اساسی هر فرد برای داشتن زندگی، بدون تهدید به مرگ به دست دیگران یا دولت. این حق شامل حمایت از افراد در برابر اعمالی است که می‌تواند منجر به مرگ غیرقانونی شود، از جمله قتل عمد، مرگ‌های ناشی از نادیده گرفتن معیارهای ایمنی، و اعدام‌های بدون دادرسی منصفانه است.

گزارش تخلفات: هرانا در اردیبهشت ۱۴۰۴، تعداد ۱۱۱ گزارش اعدام را ثبت کرد که شامل ۱۳۱ مورد اجرای حکم، ۱۳ مورد محکومیت از جمله ۱ مورد محکومیت اعدام در ملأ عام و ۴ مورد تایید حکم اعدام است.

نمونه‌ها:

  • پیمان (امین) فرح‌آور، شاعر اهل گیلان محبوس در زندان لاکان رشت، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به اعدام محکوم شد.
  • مرکز رسانه قوه قضاییه، از اجرای حکم اعدام محسن لنگرنشین، زندانی متهم به جاسوسی و همکاری با دول متخاصم، خبر داد.
  • یک متهم به قتل توسط دادگاه کیفری استان خراسان رضوی به دو بار اعدام در ملاءعام محکوم و حکم صادره در دیوان عالی کشور تایید شد.
  • حکم هفت زندانی که پیشتر از بابت اتهامات مرتبط با جرائم مواد مخدر به اعدام محکوم شده بودند، در زندان بیرجند اجرا شد.
  • حکم سه زندانی از جمله یک زن که پیشتر در پرونده‌هایی جداگانه از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شده بودند، در زندان گرگان اجرا شد.

 تأثیر: نقض حق حیات می‌تواند پیامدهای ویرانگری برای جامعه داشته باشد، از جمله ایجاد حس ناامنی و بی‌ثباتی. این نقض‌ها می‌توانند به فرهنگ خشونت دامن بزنند و اعتماد عمومی به دستگاه‌های حکومتی و قضایی را کاهش دهند. هنگامی که حق حیات تضمین نمی‌شود، افراد ممکن است در سایه هراس از بهره برداری از حقوق دیگر خود خودداری کنند.

آزادی اندیشه و بیان

آزادی بیان: حق ابراز آزادانه اندیشه و عقاید از طریق گفتار، نوشتار و سایر اشکال ارتباط بدون ترس از انتقام یا مجازات قانونی است.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۸۹ مورد نقض آزادی بیان را ثبت کرد که شامل ۴۰ مورد بازداشت، صدور ۱۲۱۲ ماه حبس، ۲۴ ماه تبعید، ۲۵۸ ضربه شلاق و ۱۸۰ میلیون تومان جزای نقدی برای ۲۳ شهروند، ۱۲ مورد اجرای حکم، ۶ مورد مجرم شناختن نشریه، ۱۷ مورد احضار به مراجع قضایی، ۵ مورد بازجویی، ۱ مورد اخراج و تعدیل، ۱ مورد تفتیش منزل، ۲ مورد ممنوع الخروجی، ۳ مورد ایجاد فضای امنیتی، ۴ مورد ضرب و شتم، ۱۰ مورد تجمع و محاکمه ۸ نفر است.

نمونه ها:

  • طاهر حاجی قربانی، شهروند ساکن تهران توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب این شهر به ۱۴ سال و دو ماه حبس، پرداخت جزای نقدی و مجازات های تکمیلی محکوم شد.
  • سیدجعفر فشتنقی، شهروند ساکن سبزوار توسط شعبه اول دادگاه انقلاب این شهرستان به ۱۲ سال حبس محکوم شد.
  • محکومیت بهنام نزادی، وکیل دادگستری، به چهار ماه حبس و منع اشتغال به حرفه وکالت به مدت یک سال، توسط شعبه هشتم دادگاه تجدیدنظر استان مرکزی عیناً تایید شد.
  • محمدباقر بختیار، آسیب‌دیده جنگ ایران و عراق به همراه محسن قشقایی‌زاده، فعال سیاسی جهت اجرای حکم حبس راهی زندان اوین شدند.
  • جلسه بازپرسی امید فراغت، روزنامه نگار ساکن کرج در شعبه هفتم بازپرسی دادسرای ناحیه یک کرج برگزار شد. آقای فراغت در این جلسه بابت اتهام انتسابی تبلیغ علیه نظام به دفاع از خود پرداخت.
  • روح‌الله زرین، روزنامه نگار با دریافت ابلاغیه‌ای به شعبه دوم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان قروه احضار شد.
  • سخنگوی هیأت منصفه دادگاه‌های سیاسی و مطبوعاتی اعلام کرد که مدیرمسئول و صاحب‌ امتیاز سایت خبری اصلاحات‌نیوز، مدیرعاملان سابق ایرنا و یکی از نویسندگان این خبرگزاری مجرم شناخته شدند.

تاثیر: این نقض‌ها نه تنها صدای افراد را سرکوب می‌کند، بلکه فضایی از ترس ایجاد کرده و مانع از بحث‌های آزاد و انتقادی می‌شود که برای یک جامعه سالم ضروری است.

زندان

حقوق زندانیان: تضمین کرامت و حقوق اساسی افراد زندانی، از جمله دسترسی به درمان مناسب و عدالت. این شامل حمایت از زندانیان در برابر شکنجه، بی‌عدالتی و شرایط نامناسب نگهداری است.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۷۵ مورد نقض حقوق را در بخش زندانیان ثبت کرد که شامل ۱ مورد مرگ زندانی بیمار، ۱ مورد خودکشی زندانی، ۵ مورد عدم تفکیک جرایم زندانی، ۲ مورد نگهداری زندانی در محیط نامناسب، ۲ مورد ضرب و شتم،  ۴۰ مورد انتقال زندانی به انفرادی، ۲ مورد تداوم نگهداری در انفرادی، ۳ مورد نقل و انتقال اجباری زندانی،   ۲۸ مورد بی خبری از سرنوشت بازداشت شده، ۵۷ مورد بلاتکلیفی، ۲ مورد اعتصاب غذای زندانی، ۱ مورد عدم دسترسی به وکیل، ۱۲ مورد عدم رسیدگی پزشکی، ۱۰ مورد اعمال فشار، ۱ مورد محرومیت از حق تماس زندانی و ۲ مورد مرخصی استعلاجی است.

نمونه ها:

  • مطلب احمدیان، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین، در اعتراض به مخالفت دادستان تهران با توقف اجرای حکم برای درمان و همچنین محرومیت از رسیدگی‌های پزشکی علی‌رغم وخامت حال جسمی‌اش، دست به اعتصاب زد.
  • عزیز کبدانی، زندانی محکوم به اعدام از بابت جرایم غیر سیاسی،که پیشتر با عدم رسیدگی پزشکی در زندان ایرانشهر مواجه شده بود، بر اثر مشکلات ناشی از بیماری‌های کلیوی جان خود را از دست داد.
  • زرتشت احمدی راغب، زندانی سیاسی محبوس در زندان قزلحصار کرج، به صورت تنبیهی به سلول انفرادی منتقل شد.
  • سیامک امینی، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین، علیرغم حال نامساعد جسمانی، به دلیل امتناع از پوشیدن لباس زندان از اعزام به بیمارستان محروم ماند.
  • ارغوان فلاحی، شهروند ساکن تهران، علیرغم گذشت بیش از سه ماه از زمان بازداشت، کماکان در زندان اوین بلاتکلیف است.
  • محمدعلی مهرگانفر و فرزندش هدی مهرگانفر، متهمان سیاسی که یک پرونده قضایی مشترک دارند، بیش از هفت ماه است که به صورت بلاتکلیف در زندان عادل آباد شیراز نگهداری می‌شوند. این دو عضو یک خانواده از بیماری‌های متعددی رنج می‌برند و در این زندان کماکان از رسیدگی پزشکی محروم مانده‌اند.

تأثیر: نقض حقوق زندانیان می‌تواند به تضعیف حاکمیت قانون و اعتماد به نهادهای عدالت منجر شود. این نقض‌ها می‌توانند بر سلامت و بهبود زندانیان تأثیر منفی گذارده و چشم‌انداز بازگشت موفقیت‌آمیز آنها به جامعه را کاهش دهند.

اقلیت های ملی

حقوق اتنیک ها: حفاظت از اقلیت‌های قومی یا اتنیک ها در برابر تبعیض و ارتقاء حقوق برابر برای آنها. این شامل حفظ فرهنگ، زبان و هویت آنها است.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۴ مورد نقض را در بخش اقلیت های ملی ثبت کرد که شامل ۱۴ مورد بازداشت، ۳ مورد احضار به مراجع امنیتی، ۱ مورد بازجویی، ۲ مورد تفتیش منزل و ۶۶ ماه حبس برای ۱ نفر میباشد.

نمونه ها:

  • محکومیت پنج سال و شش ماه حبس ودود اسدی، فعال ترک (آذربایجانی) محبوس در زندان اوین، توسط دادگاه تجدیدنظر عینا تایید شد.
  • علیرضا فرشی، فعال ترک (آذربایجانی) با دریافت ابلاغیه‌ای جهت اجرای حکم هشت ماه حبس، به شعبه سوم اجرای احکام کیفری دادسرای شهرستان بهارستان احضار شد.

تأثیر: چنین نقض‌هایی می‌تواند منجر به از دست دادن زمین، استحاله فرهنگی، به حاشیه رانده شدن، فقر و درگیری شود و بافت اجتماعی و هویت جوامع بومی را از بین ببرد.

آزادی مذهب

حقوق اقلیت‌های مذهبی: تأمین آزادی مذهبی و حمایت از افراد برای پیروی از اعتقادات مذهبی خود بدون ترس از تبعیض یا آزار.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۲ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل ۱۶ مورد بازداشت، ۴۱ مورد احضار به مراجع قضایی، ۵۴۸ ماه حبس و ۹۵۰ میلیون تومان جزای نقدی برای ۵ نفر، ۴ مورد ممانعت از فعالیت اقتصادی، ۲ مورد ممنوع الخروجی، ۳ مورد تفتیش منزل، ۳ مورد اجرای حکم حبس و محاکمه ۲ نفر است.

نمونه ها:

  • محکومیت مهران شاملوئی، عباس سوری و نرگس نصری، نوکیشان مسیحی ساکن تهران، توسط شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران عیناً تایید شد. این شهروندان پیشتر توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب مجموعا به ۴۱ سال و هشت ماه حبس، ۴۱ سال محرومیت اجتماعی، جزای نقدی و دیگر مجازات‌ها محکوم شده بودند.
  • ارشیا روحانی، حمید منزوی و آرش نبوی، شهروندان بهائی ساکن اصفهان جهت تحمل دوران محکومیت خود راهی زندان این شهرستان شدند. این شهروندان بهائی پیشتر توسط شعبه ۳۷ دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان هر کدام به تحمل دو سال حبس و پرداخت جزای نقدی و مجازات های تکمیلی محکوم شده بودند.
  • حسن خضری و سلام محمودیان، دو روحانی اهل سنت ساکن سردشت توسط دادگاه ویژه روحانیت ارومیه هر کدام به دو سال حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم شدند.

تأثیر: نقض آزادی مذهبی می‌تواند منجر به شکاف اجتماعی، درگیری و به حاشیه‌نشینی جوامع مذهبی شود. این امر اصول تنوع و مدارا را در جامعه تضعیف می‌کند.

حق تحصیل

حق تحصیل: دسترسی برابر و فراگیر به آموزش با کیفیت برای همه افراد، بدون تبعیض. این حق همچنین شامل دسترسی به آموزش ابتدایی رایگان و اجباری است.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۱۲ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که ۱ مورد تجمع، ۴ مورد تنبیه فیزیکی و ۳۵ مورد مسمومیت دانشجویان را شامل می شود.

نمونه ها:

  • در پی مصرف غذای توزیع شده در سلف سرویس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، ده‌ها تن از دانشجویان این دانشگاه دچار مسمومیت غذایی شدند.
  • سه دانش آموز پایه هشتم در مدرسه‌ای واقع در کرمانشاه، توسط معلم خود مورد تنبیه بدنی قرار گرفتند. پرونده معلم خاطی به هیئت تخلفات اداری کارکنان آموزش و پرورش ارجاع شد.
  • جمعی از دانشجویان دانشگاه بهشتی در اعتراض به قطعی آب و برق دست به تجمع زدند. این دانشجویان در محل خوابگاه خود واقع در ولنجک، در اعتراض به قطعی طولانی‌مدت آب، برق، شرایط نامناسب رفاهی و تداوم مشکلات زیرساختی با سر دادن شعارهای اعتراضی خواستار رسیدگی فوری مسئولان به وضعیت خوابگاه‌ها شدند.

تأثیر: محرومیت از آموزش می‌تواند بر رشد اقتصادی و اجتماعی جامعه تأثیر منفی گذارد، فقر را تشدید کند و مانع از رسیدن افراد به پتانسیل کامل خود شود. آموزش نقش کلیدی در توسعه شهروندان آگاه و مسئول دارد.

حقوق کودک

حق سلامت و امنیت کودکان: اطمینان از حمایت و حفاظت کودکان از هرگونه آزار، بهره‌کشی و خطرات بهداشتی.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۲۳ مورد نقض را در بخش حقوق کودک ثبت کرد که شامل ۳ مورد بازداشت کودکان، ۲ مورد قتل کودک، ۴ مورد تجاوز و آزار جنسی، ۵ مورد خشونت فیزیکی، ۱ مورد مرگ کودکان در پی سهل انگاری مسئولان، ۱۲ مورد مصدومیت کودکان در پی سهل انگاری مسئولان  و ۲ مورد خودکشی است.

نمونه ها:

  • یک دختر هفت ساله‌ قربانی کودک آزاری، در بیمارستان بوعلی ساری جان‌باخت. این کودک پیشتر بر اثر خوراندن مکرر داروی متادون توسط نامادری‌اش دچار مسمومیت شده بود.
  • مانی دهانی، نوجوان ۱۶ ساله ساکن شهرستان سیب و سوران، توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
  • دو متهم به آزار جنسی کودکان در تهران بازداشت شدند. این افراد متهم هستند که نوجوانان را به صورت سریالی مورد تجاوز قرار داده و با تهیه ویدیو، آنها را تهدید و مجبور به سکوت کرده‌اند.
  • یک نوجوان ۱۵ ساله ساکن دهدشت، اقدام به خودکشی کرد و جان خود را از دست داد.

تأثیر: عدم تأمین سلامت و امنیت کودکان می‌تواند تأثیرات ماندگاری بر رشد و توسعه آنها داشته باشد، مانع از دستیابی به پتانسیل کامل آنها شود و به چرخه‌های فقر و بی‌عدالتی دامن بزند.

قتل‌های ناموسی

قتل‌های ناموسی: حفاظت از افراد، به ویژه زنان و دختران، در برابر خشونت و قتل به بهانه‌های ناموسی و حفظ حیثیت خانوادگی.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه ۲ مورد قتل ناموسی که شامل قتل ۲ زن می‌شود را ثبت کرد.

نمونه ها:

  • یک زن ۲۱ ساله در مشهد که قربانی کودک همسری بود، توسط همسرش با انگیزه‌ ناموسی به قتل رسید.
  • یک زن در شهرستان کردکوی توسط همسرش با انگیزه ناموسی به قتل رسید.

تأثیر: قتل‌های ناموسی نه تنها جان افراد را می‌گیرند بلکه نشان‌دهنده عمیق‌ترین سطوح تبعیض جنسیتی هستند، ترس و محدودیت‌های شدیدی بر زنان و دختران تحمیل می‌کنند و به نقض فراگیر حقوق بشر منجر می‌شوند.

خشونت خانگی

خشونت‌های خانگی: پیشگیری از خشونت در خانه و محافظت از قربانیان آن. شامل حمایت قانونی و اجتماعی برای زنان، کودکان و سایر اعضای آسیب‌پذیر خانواده است.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه ۷ مورد قتل زنان ناشی از خشونت خانگی را ثبت کرد.

نمونه ها:

  • مردی در تبریز، همسر خود را به دلیل اختلافات خانوادگی به قتل رساند و فرزندش را مجروح کرد.
  • مردی در خرمشهر همسر و فرزندش را با ضربات چاقو به قتل رساند.

تأثیر: خشونت خانگی می‌تواند پایه‌های اساسی خانواده و جامعه را تضعیف کند، باعث آسیب‌های جسمی و روانی بلندمدت بر قربانیان شود و الگوهای خشونت‌آمیز را برای نسل‌های آینده تکرار کند.

زنان

خشونت مبتنی بر جنسیت: خشونت علیه فرد به دلیل جنسیت او یا خشونت که عمدتاً بر افراد با جنسیت خاص تأثیر می‌گذارد.

گزارش تخلفات: علاوه بر نقض های سیستماتیک ناشی از وجود قوانین تبعیض آمیز، هرانا در این ماه، ۱۳ مورد نقض را در این بخش ثبت کرد که شامل ۱ مورد اتهام بدحجابی، ۱ مورد اسیدپاشی، ۱ مورد احضار به دادگاه و ۳۱ ماه حبس برای ۱ نفر است.

نمونه ها:

  • یک زن که در سمت ناظم در یکی از مدارس کرج فعالیت دارد، در پی اختلافات خانوادگی توسط همسرش هدف اسیدپاشی قرار گرفت. این اسیدپاشی در محوطه مدرسه رخ داد و منجر به جراحت جدی در ناحیه صورت این زن شد.
  • علیه معصومه سلیمانی، دارنده مدال جهانی کشتی زنان، به اتهام «تشویق زنان به بی‌حجابی» پرونده قضایی تشکیل شد. او در این رابطه به دادسرای عمومی و انقلاب خرم آباد احضار شده است.
  • مریم کریمی، راهنمای تور گردشگری ساکن رشت با حکم دادگاه تجدیدنظر استان گیلان با اتهاماتی مانند «ترویج فساد و فحشا از طریق دعوت از دیگران به کشف حجاب در انظار عمومی» و «در معرض انظار عمومی قرار دادن تصاویر منافی عفت» به دو سال و هفت ماه حبس تحت نظارت پابند الکترونیکی محکوم شد.

تأثیر: این نقض می‌تواند منجر به آزار و اذیت فیزیکی، جنسی، روانی یا رنج، از جمله تهدید، اجبار و محرومیت خودسرانه از آزادی، چه در ملاء عام و چه در زندگی خصوصی شود. این امر نابرابری جنسیتی را تداوم می‌بخشد، مانع توسعه می‌شود و می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی و روانی بلندمدت شود.

بهداشت و محیط زیست

بهداشت و محیط زیست: در معرض قرار دادن ناعادلانه جوامع در برابر خطرات زیست‌محیطی و انکار حق دسترسی به منابع طبیعی، اغلب بر اساس نژاد یا وضعیت اجتماعی و اقتصادی.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۲۱۲ مورد نقض را در بخش بهداشت و محیط زیست ثبت کرد که شامل ۱ مورد قتل محیط بان، ۲۰۸ مورد آلودگی محیط زیستی، ۶۰ مورد مرگ حیوانات، ۳ مورد تجمع، ۱ مورد بهره‌برداری نادرست از منابع طبیعی و ۱ مورد عدم حفاظت از منابع طبیعی است.

نمونه ها:

  • در پی درگیری میان محیط بانان و شکارچیان غیرمجاز در پارک ملی گلستان، یک محیط‌بان مورد هدف گلوله قرار گرفت و جان خود را از دست داد.
  • شماری از شهروندان اهل روستاهای باغ بهزاد، سلح چین، بابامنصور، قلعچه، دهنو و باغ بهزاد از توابع خانمیرزا، در مقابل فرمانداری این شهرستان دست به تجمع اعتراضی زدند. این شهروندان نسبت به ایجاد سنگ شکن های مخرب در بخش مرکزی شهرستان خانمیرزا و سایر اقداماتی که باعث آسیب به منابع طبیعی و محیط زیست شهرستان شده است، اعتراض دارند.
  • حسن عباس‌نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران، از شناسایی و کشف یک مرکز غیرمجاز فرآوری گوشت گراز در رودهن دماوند خبر داد. به گفته وی، در جریان عملیات مشترک محیط‌بانان و پلیس اطلاعات و امنیت عمومی فراجا، لاشه و اجزای ۳۸ رأس گراز وحشی که به‌طور غیرقانونی در یکی از استان‌های شمالی شکار شده بودند، در این مرکز زیرزمینی کشف و توقیف شد.

تاثیر: بی‌عدالتی زیست‌محیطی می‌تواند منجر به مشکلات بهداشتی، نابرابری‌های اقتصادی و ناآرامی‌های اجتماعی شود. این امر به طور نامتناسبی جوامع به حاشیه رانده شده را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نابرابری‌ها را تشدید می‌کند و آن‌ها را از حق داشتن محیط زیستی سالم و ایمن محروم می‌کند.

حقوق کار

حقوق کار: نقض حقوق کارگران، از جمله شرایط کاری ناایمن، دستمزد ناعادلانه، ساعات کاری غیرمنطقی و انکار حق سازماندهی و چانه‌زنی جمعی.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۲۸۰ مورد نقض را در بخش کارگران و اصناف ثبت کرد که شامل ۶۹ مورد مرگ به دلیل نبود ایمنی در محیط کار و ۱۲۷۲ مورد مصدومیت کارگر، ۱۹۱ مورد تجمع، ۳ مورد ممانعت از تجمع، ۱۸ مورد بازداشت، ۲ مورد احضار به مراجع قضایی، ۱ مورد بازجویی، ۱ مورد محاکمه، ۱ مورد تفتیش منزل، ۱ مورد ضرب و شتم، ۱۳ مورد اعتصاب، ۱ مورد تعطیلی کارخانه، ۱۵۰ مورد بلاتکلیفی، ۶۱ ماه معوقات مزدی برای ۶۱۷۱ نفر، ۱۶۰ مورد اخراج و تعدیل، ۲۷ ماه حبس برای ۲ نفر و ۱۳ مورد پلمپ اماکن است.

نمونه ها:

تاثیر: نقض حقوق کار می‌تواند منجر به استثمار، فقر و نابرابری شود. این امر سلامت، عزت نفس و توانایی کارگران برای حمایت از خود و خانواده‌شان را تضعیف می‌کند.

خشونت نظامی و امنیت شهروندان

استفاده بیش از حد پلیس یا مرزبانی از زور و سلاح: اطمینان از اینکه نیروهای اجرایی قانون در استفاده از زور متناسب و مسئولانه عمل کنند، به منظور حفاظت از حقوق شهروندان.

گزارش تخلفات: هرانا در این ماه، ۹ گزارش از نقض را دراین بخش ثبت کرد که شامل ۳ مورد مرگ کولبر، ۲ مورد مجروحیت کولبر، ۱ مورد مرگ سوختبر، کشته شدن ۱ شهروند و زخمی شدن حداقل ۱۳ شهروند بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی و زخمی شدن ۱ شهروند براثر انفجار مین است.

نمونه ها:

  • دو کولبر در پی تیراندازی نیروهای نظامی در مناطق مرزی شهرستان بانه جان خود را از دست دادند.
  • تیراندازی و تعقیب و گریز نیروهای نظامی در شهرستان راسک، به واژگونی یک خودروی سوختبر انجامید. این رویداد منجر به جان باختن یک سوختبر شد.
  • یک شهروند اهل خاش در پی تیراندازی بی ضابطه نیروهای نظامی در این شهرستان جان خود را از دست داد.
  • انفجار یک مین بر جای مانده از جنگ ایران و عراق در شهرستان پیرانشهر منجر به مصدومیت یک سرباز وظیفه شد.

تأثیر: استفاده بی‌رویه از زور توسط پلیس یا مرزبانی می‌تواند به نقض گسترده حقوق بشر منجر شود، اعتماد عمومی به نهادهای اجرایی قانون را کاهش دهد و منجر به نارضایتی و ناآرامی‌های اجتماعی شود. این عملکردها ضرورت بازبینی در رویه‌ها و آموزش‌های نیروهای اجرایی را نشان می‌دهد.

واکنش های دولتی و نهادی

در پاسخ به افزایش نقض حقوق بشر گزارش‌شده در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، موضع رسمی و اقدامات دولت ایران و نهادهای آن متفاوت بوده است، هرچند عمدتاً در رسیدگی به ریشه‌های مشکلات یا تضمین پاسخگویی ناکافی بوده‌اند.

نماینده مراغه و عجب‌شیر در مجلس، با انتقاد از ارسال پیامک‌های کشف حجاب، گفت: در شرایطی که مردم برای پرداخت اجاره، درمان و شهریه فرزندانشان مضطرب‌اند، پیامک‌های کشف حجاب تنها حس بی‌عدالتی و بی‌پناهی را تشدید می‌کند.

نماینده اهواز در مجلس، با هشدار درباره وخامت بحران ریزگردها در خوزستان، از عملکرد دولت، وزارت امور خارجه و سازمان محیط زیست گلایه کرد. سیدمحسن موسوی‌زاده از کندی عملیات تثبیت کانون‌های داخلی گرد و غبار، خشک شدن هورالعظیم و فشار مضاعف بر مراکز درمانی در استان انتقاد کرد.

دادستان عمومی و انقلاب اردبیل از اجرای طرحی برای مقابله با سگ‌ گردانی در این شهر خبر داد. جلال آفاقی اعلام کرد که از تاریخ ۱۶ خرداد، هرگونه سگ‌ گردانی در پارک‌ها، اماکن عمومی و همچنین حمل سگ در خودرو ممنوع است و با عاملان برخورد قانونی خواهد شد.

عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران اعلام کرد که زنان در معرض بیش از ۱۲۰ نوع آسیب اجتماعی قرار دارند. ناصر نجفی گفت معضلاتی همچون فقر، خشونت خانگی، تبعیض‌های جنسیتی و نابرابری‌های فرهنگی و اقتصادی، عوامل تشدیدکننده این بحران‌ها هستند.

مهدی امیری‌اصفهانی، نماینده ویژه دادستان کل کشور در مورد پیگیری پرونده آتش‌سوزی اسکله رجایی بندرعباس، اعلام کرده که اظهارنظر درباره «قصور، تقصیر و رفتار مجرمانه احتمالی» در صلاحیت قاضی ویژه پرونده است. او از تمامی افراد ذی‌نفع، دارای نفوذ اجتماعی و به‌ویژه رسانه‌ها خواست تا از هرگونه اظهارنظر یا گمانه‌زنی که ممکن است موجب «تشویش اذهان عمومی» و «شائبه مداخله غیرقانونی در امر قضایی» شود، خودداری کنند.

با امضای تفاهم‌نامه‌ای میان وزیر آموزش و پرورش، علیرضا کاظمی و فرمانده کل انتظامی کشور، احمدرضا رادان، حضور رسمی نیروهای انتظامی در مدارس مورد تایید و تصویب قرار گرفت. بر اساس این توافق، پلیس در کنار حضور فیزیکی، در فرایندهای آموزشی، اجتماعی و فرهنگی مدارس نیز نقش خواهد داشت. این اقدام به بهانه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ارتقای فرهنگ حجاب صورت گرفته است.

انجمن حمایت از حقوق کودکان در بیانیه‌ای با ابراز نگرانی نسبت به تفاهم‌نامه میان وزارت آموزش‌وپرورش و نیروی انتظامی، مفاد آن را در تعارض با اصول بنیادین#حقوق کودک، سیاست‌های آموزشی و وظایف نهادهای متولی تعلیم و تربیت ارزیابی کرده است.

واکنش های بین المللی

سازمان گزارشگران بدون مرز در تازه‌ترین ارزیابی خود اعلام کرد که ایران با قرار گرفتن در رتبه ۱۷۶، از جمله بدترین کشورها از نظر آزادی رسانه است. در گزارش این سازمان آمده است که تمام دیدگاه‌های انتقادی در ایران سرکوب می‌شوند، روزنامه‌نگاران ناچار به خودسانسوری هستند و اعمال فشارهای فیزیکی و اقتصادی بر آنان مشهود است.

وزیر امور خارجه سوئد با ابراز نگرانی از وضعیت احمدرضا جلالی از ایران درخواست کرد که این زندانی دو تابعیتی محکوم به اعدام را به دلایل بشردوستانه آزاد کند.

نتیجه گیری

گزارش ماهانه مرکز آمار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، چشم‌اندازی نگران‌کننده از وضعیت حقوق بشر در ایران را ارائه داده است. شاهد نقض گسترده حقوق از جمله اجرای حکم اعدام بدون رعایت دادرسی منصفانه، سرکوب آزادی بیان، بازداشت‌های خودسرانه، نقض حق تحصیل، خودکشی کودکان و نوجوانان، خشونت‌های خانگی و ناموسی علیه زنان، نقض حقوق کارگران و استفاده بی‌رویه از زور توسط نیروهای امنیتی بوده‌ایم. این گزارش بر اساس شواهد موثق و گزارش‌های دقیق، تصویری واضح از الگوهای نقض حقوق بشر و تأثیر عمیق آن بر جامعه ایران را به نمایش می‌گذارد.

نتایج به‌دست آمده بر ضرورت اقدامات فوری و مؤثر بین‌المللی و داخلی برای رسیدگی به این نقض‌ها و حمایت از قربانیان تأکید می‌کنند. از جمله یافته‌های کلیدی، افزایش موارد خشونت نظامی و قضایی، به‌ویژه علیه زنان و اقلیت‌ها، نگرانی‌های عمیقی را در مورد تعهد ایران به رعایت حقوق بشر بین‌المللی ایجاد می‌کند. این گزارش بر اهمیت ایجاد تغییر از طریق مکانیزم‌های نظارتی مستقل، افزایش آگاهی عمومی، و فشارهای بین‌المللی به منظور ارتقاء حقوق بشر و حاکمیت قانون در ایران تأکید دارد.

در نهایت، این گزارش ماهانه نه تنها به عنوان یک اسناد تاریخی از وضعیت حقوق بشر در ایران عمل می‌کند بلکه به عنوان یک فراخوان عملی برای همه ذینفعان به منظور اتخاذ اقدامات فوری و مسئولانه در جهت بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران محسوب می‌شود.