ارتش اسرائیل روز سه‌شنبه کنترل گذرگاه مرزی حیاتی رفح بین غزه و مصر را به دست گرفت و پس از یک شبانه‌روز حملات هوایی پیشروی به سوی این شهر جنوبی غزه را آغاز کرد. چشم‌انداز توافق آتش‌بس همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

حماس اواخر روز دوشنبه هفت ماه پس از آغاز جنگی که بیش از یک میلیون نفر از ساکنان غزه را به سمت جنوب نوار غزه سوق داده، اعلام کرد با پیشنهاد آتش‌بس میانجی‌ها موافقت کرده است.

اسرائیل با رد این پیشنهاد حماس، گفت آتش بس موردنظر حماس خواسته‌هایش را برآورده نمی‌کند و عملیات نظامی در رفح را آغاز کرد.

مقامات بهداشتی فلسطینی گفتند تانک‌ها و هواپیماهای اسرائیلی شبانه چندین منطقه و خانه‌های مسکونی را در رفح گلوله‌باران کردند و ۲۰ فلسطینی را کشتند. چندین نفر دیگر زخمی شدند.

هشام عدوان، سخنگوی اداره گذرگاه مرزی غزه، گفت: «اشغال‌گران اسرائیلی با بستن گذرگاه مرزی رفح، ساکنان نوار را به مرگ محکوم کرده‌اند.» وی افزود که این امر همچنین بیماران سرطانی را به دلیل فروپاشی سیستم بهداشتی به مرگ محکوم کرده است.

اسرائیل تهدید کرده بود دست به حمله بزرگی به رفح خواهد زد.

بسته شدن گذرگاه رفح

یک سخنگوی مرزبانی غزه به رویترز گفت گذرگاه رفح، مسیر اصلی برای کمک‌رسانی به این نوار ویران‌ و به دلیل حضور تانک‌های اسرائیلی بسته شده است. پیش از این، رادیو ارتش اسرائیل اعلام کرده بود نیروهایش در این گذرگاه مستقر شده اند.

اسرائیل مدعی است اکثریت قریب به اتفاق ساکنان غیرنظامی منطقه عملیات نظامی تخلیه شده‌اند.

پیامک‌ها، تماس‌های تلفنی و بروشورهایی که به عربی ارسال شده بودند، فلسطینی‌ها را به حرکت به سمت منطقه‌ای موسوم به «منطقه گسترش‌یافته بشردوستانه» در حدود ۲۰ کیلومتر دورتر تشویق می کردند. برخی از خانواده‌های فلسطینی در حال جابجایی در هوای سرد و بارانی بهار بودند.

برخی، کودکان و وسایل خود را بر گاری‌های الاغ‌کِش بار کردند، در حالی که تعدادی دیگر با وانت یا پیاده از خیابان‌های گِلی فرار می کردند.

مذاکرات آتش‌بس در قاهره

حماس در بیانیه کوتاهی اعلام کرد اسماعیل هنیه، رئیس این گروه، به میانجی‌های قطری و مصری اطلاع داده که این گروه پیشنهاد آن‌ها را برای آتش‌بس پذیرفته است.

دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، بعداً اعلام کرد که پیشنهاد آتش‌بس کمتر از خواسته‌های اسرائیل است، اما اسرائیل هیئتی را برای دیدار با مذاکره‌کنندگان و تلاش برای رسیدن به توافق به قاهره اعزام خواهد کرد.

وزارت خارجه قطر اعلام کرد هیئت این کشور روز سه‌شنبه برای ازسرگیری مذاکرات غیرمستقیم بین اسرائیل و حماس به قاهره خواهد رفت.

در بیانیه‌ای، دفتر نتانیاهو اعلام کرد کابینه جنگ او با ادامه عملیات در رفح موافقت کرده است. ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد نتانیاهو با بمباران رفح آتش‌بس را به خطر می‌اندازد.

یک مقام اسرائیلی گفته است: پیشنهادی که حماس پذیرفت نسخه رقیق شده‌ای از پیشنهاد مصر بود و عناصری را شامل می‌شد که اسرائیل نمی‌توانست آن‌ها را بپذیرد.

این مقام اسرائیلی گفت: «به نظر می‌رسد که این یک حیله است که نشان دهد اسرائیل طرفی است که از توافق امتناع می‌کند.»

یک مقام دیگر که در جریان توافق قرار گرفته بود گفت که حماس با توافق مرحله‌ای آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها که اسرائیل در ۲۷ آوریل پیشنهاد کرده بود، با تغییرات جزئی موافقت کرده است و بخش‌های اصلی این پیشنهاد را شامل نمی شود.

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت واشنگتن طی ساعت‌های آینده در مورد پاسخ حماس با متحدان خود گفت‌وگو خواهد کرد و دستیابی به توافق «کاملاً امکان‌پذیر» است.

جوزف بورل دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا گفت: حمله به رفح دوباره آغاز شده است، علیرغم تمام درخواست های جامعه بین المللی، ایالات متحده، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، که همه از نتانیاهو می خواهند که حمله نکند. وی افزود: اسرائیل هر چه که بگوید هیچ منطقه امنی در غزه وجود ندارد. من می ترسم که این دوباره باعث تلفات زیادی شود.

هرگونه آتش‌بسی اولین توقف در درگیری‌ها از زمان آتش‌بس یک‌هفته‌ای در ماه نوامبر خواهد بود که طی آن حماس حدود نیمی از گروگان‌ها را آزاد کرد.

از آن زمان، تمام تلاش‌ها برای رسیدن به آتش‌بس جدید به دلیل امتناع حماس از آزادی گروگان‌های بیشتر و مخالفت اسرائیل با پایان جنگ، با شکست مواجه شده است.

به گفته مقامات بهداشتی غزه، بیش از ۳۴۶۰۰ فلسطینی در این درگیری کشته شده‌اند. سازمان ملل اعلام کرده است قحطی قریب‌الوقوع است.

پیشنهاد حماس چه می گوید؟

الجزیره نسخه ای از قرارداد آتش‌بس مصر-قطر را منتشر کرده اند که حماس می گوید آن را پذیرفته است.

این پیشنهاد شامل سه مرحله است و به جنگ اسرائیل علیه غزه، به‌همراه آزادی اسرای اسرائیلی در این منطقه و فلسطینیانی که در زندان‌های اسرائیل هستند، پایان می دهد.

خلاصه‌ای از پیشنهاد:

مرحله اول: توقف موقت خصومت‌ها بین حماس و اسرائیل، عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی به سمت مرز شرقی و دور از مناطق پرجمعیت غزه. هواپیماها و پهپادهای اسرائیل پروازهایشان را ۱۰ ساعت در روز متوقف می‌کنند و در روزهای آزادسازی اسرا، این زمان به ۱۲ ساعت افزایش می‌یابد. حماس ۳۳ اسیر را که شامل زنان، افراد بالای ۵۰ سال، بیماران و غیرنظامیان زیر ۱۹ سال هستند، آزاد می‌کند. در برابر هر اسیر غیرنظامی آزاد شده، اسرائیل ۳۰ فلسطینی زندانی را آزاد می‌کند، و در برابر هر زن سرباز اسرائیلی، ۵۰ فلسطینی آزاد می‌شوند.

مرحله دوم: توقف کامل عملیات نظامی و عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از غزه همراه با تبادل زندانیان باقی‌مانده شامل سربازان اسرائیلی.

مرحله سوم: تبادل پیکرهای اسرا از هر دو طرف و بازسازی غزه طی ۳-۵ سال، به‌همراه پایان محاصره غزه توسط اسرائیل.