کودکان ملت‌های غیر‌فارس شامل تُرک، کُرد، عرب، بلوچ، ترکمن و سایر گروه‌های مختلف اتنیکی در ایران همچنان از خواندن و نوشتن به زبان مادری خود محرومند و ناچارند در چارچوب سیستم آموزشی تک‌زبانه تنها به فارسی، آموزش ببینند

پینا پیچرنو، معاون پارلمان اروپا به مناسبت روز زبان مادری در توییتی با تاکید بر حق تحصیل به زبان مادری ملت‌های غیر‌فارس در ایران، نوشت: «میلیون‌ها شهروند غیر‌فارس در ایران از تحصیل به زبان مادری خود محرومند.»

این مقام پارلمان اروپا، سه‌شنبه دوم بهمن همچنین نوشت: «دولت ایران هر گونه فعالیت برای ترویج آموزش به زبان مادری را مجازات می‌کند.»

روز زبان مادری در حالی در اقصی نقاط جهان جشن گرفته می‌شود که در ایران، شهروندان غیرفارس از حقوق اولیه خود، مانند حق تحصیل به زبان مادری خود محروم هستند.

همزمان یونسکو نیز «بزرگداشت شیوه‌های متکثر بیان در جهان، تعهد به حفظ تنوع زبان‌ها به عنوان میراث مشترک، و تلاش برای آموزش با کیفیت به زبان‌های مادری برای همگان» را از اهداف اصلی روز جهانی زبان مادری دانسته است.

روز جهانی زبان مادری که ریشه در کشور بنگلادش دارد، در سال‌های گذشته مورد توجه کشورهای مختلف جهان و نهادهای حقوق‌بشری قرار گرفته است.

در ایران، فعالان آموزش به زبان مادری و فعالان فرهنگی ملت‌های غیرفارس با خطر بازداشت و احکام بلندمدت زندان روبرو هستند.

زارا محمدی، مسئول انجمن فرهنگی اجتماعی «نوژین»، یکی از این فعالان است که خرداد 1398 به‌دلیل آموزش زبان کُردی بازداشت شد. او به اتهام «تشکیل گروه علیه امنیت کشور» به پنج سال حبس محکوم شده بود و اخیرا در پی فشارهای بین‌المللی علیه رژیم ایران، مشمول عفو رهبر جمهوری اسلامی شد.

همزمان با این اظهارات معاون پارلمان اروپا، سازمان ملل متحد نیز به مناسبت 21 فوریه، روز جهانی زبان مادری در بیانیه‌ای با پشتیبانی از «آموزش چندزبانه» تاکید کرد که‌ «چندزبانگی» به توسعه جوامع با ارزش‌های «همه شمول» کمک می‌کند و به «فرهنگ‌ها، جهان‌بینی‌ها و سیستم‌های آگاهی متعدد» اجازه همزیستی و بارور شدن متقابل را می‌دهد.

سازمان ملل اشاره کرده که آموزش چندزبانه، ابتدا با زبانی که دانش‌آموز بیشتر به آن تسلط دارد، آغاز شده و سپس به تدریج زبان‌های دیگر را شامل می‌شود.

طبق بیانیه سازمان ملل، رویکرد آموزش چند‌زبانه به زبان‌آموزانی که زبان مادری آنها با زبان آموزشی متفاوت است، این امکان را می‌دهد تا «شکاف بین خانه و مدرسه را پر کنند، محیط مدرسه را به زبانی آشنا کشف کنند و در نتیجه بهتر یاد بگیرند.»

این در حالیست که کودکان ملت‌های غیر‌فارس شامل تُرک، کُرد، عرب، بلوچ و ترکمن و سایر گروه‌های مختلف اتنیکی در ایران همچنان از خواندن و نوشتن به زبان مادری خود محروم هستند و ناچارند تنها به زبان فارسی، آموزش ببینند.