ایران و چین نسبت به اتهام ناتو در مورد نقش این دو کشور در «توانمند کردن» روسیه برای ادامه جنگ اوکراین به تندی واکنش نشان داده‌ و آن را «بی‌پایه» و «بی‌معنا» خوانده‌اند.

در هفتاد و پنجمین اجلاس سران ناتو در واشنگتن، یکی از محورهای اصلی حمله روسیه به اوکراین بود و کشورهای عضو نسبت به کمک‌های نظامی کشورهای مختلف از جمله ایران، کره شمالی و چین به روسیه ابراز نگرانی کردند.

وزارت خارجه ایران، بیانیه نشست سران ناتو در واشنگتن را که در آن تهران متهم به ارسال کمک نظامی به روسیه در جنگ اوکراین شده «کاملا بی‌پایه و اساس و دارای اهداف سیاسی توصیف کرده و آن را مردود» دانسته است.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته: «آنچه در اوکراین شاهد آن هستیم، نتیجه سیاست‌ها و اقدامات تحریک‌آمیز ناتو با محوریت آمریکا بوده و همچنان نیز استمرار دارد.»

با این حال سخنگوی وزارت خارجه ایران ارسال تسلیحات به روسیه را رد نکرده و گفته «تلاش برای مرتبط ساختن جنگ اوکراین به همکاری‌های دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و روسیه، اقدامی صرفا با انگیزه‌های مغرضانه سیاسی و با هدف مشروع جلوه دادن دخالت‌ها و استمرار کمک‌های تسلیحاتی غرب به اوکراین صورت می‌گیرد.»

چین هم به تندی به اتهامات ناتو مبنی بر این که «کمک چین به روسیه باعث توانایی مسکو برای ادامه این جنگ شده» واکنش نشان داده است.

وزارت امور خارجه چین موضع ناتو در مورد مسئولیت چین در جنگ اوکراین را موضعی « خصمانه و بی‌معنا» خوانده است.

لین جین، سخنگوی وزارت خارجه چین گفته: «ما از ناتو می‌خواهیم تا در مورد علت اصلی بحران اوکراین و آنچه انجام داده است فکر کند و به جای اینکه دیگران را سرزنش شود، برای تنش‌زدایی اقدام کند».

اجلاس روزهای اخیر ناتو بیشتر بر حمایت از اوکراین متمرکز بوده، اما نقش چین نیز در کانون توجه قرار گرفته است.

اعضای ناتو چین را به «توانمندسازی تعیین کننده» روسیه در جنگ این کشور علیه اوکراین متهم کردند.

ینس استولتنبرگ،‌ دبیرکل ناتو در حاشیه این اجلاس به بی‌بی‌سی گفته است که روسیه از نظر تولید محصولات نظامی با حمایت چین، کره شمالی و ایران «توان ادامه جنگ» را یافته و رهبران کشورهای عضو ناتو «نمی‌توانند اجازه دهند این وضعیت ادامه یابد».

وعده عضویت اوکراین در ناتو

توضیح تصویر، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو گفت حمایت از اوکراین به نفع خود ناتو است

اعضای ناتو در واشنگتن در «مسیری برگشت ناپذیر» در خصوص عضویت آینده اوکراین متعهد شده‌اند و همچنین قول کمک‌های بیشتر به این کشور را دادند.

در حالی که جدول زمانی رسمی برای پیوستن اوکراین به این ائتلاف نظامی تعیین نشده، اما ۳۲ عضو ناتو اعلام کردند از تلاش‌های «تزلزل ناپذیر» این کشور در جنگ حمایت می‌کنند.

ناتو همچنین یکپارچگی بیشتر با ارتش اوکراین را اعلام کرده است و اعضای آن قول کمک ۴۰ میلیارد یورویی در سال آینده میلادی را دادند که شامل جت‌های جنگنده اف۱۶ و پشتیبانی دفاع هوایی می‌شود.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو گفت: «حمایت از اوکراین خیریه نیست، بلکه به نفع امنیت خود ماست.»

رهبران ناتو برای برگزاری هفتاد و پنجمین اجلاس سران این پیمان دفاعی-امنیتی در واشنگتن گرد هم آمده‌ بودند.

تهاجم روسیه به اوکراین در راس دستور کار نشست سران ناتو قرار داشت و در بیانیه پایانی اجلاس که مورد توافق همه اعضا قرار گرفت، گفته شده که مسکو «مهم‌ترین و مستقیم‌ترین تهدید» برای امنیت اعضای این پیمان نظامی است.

امروز همچنین آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا از انتقال اولین گروه از جنگنده‌های اف-۱۶از دانمارک و هلند به اوکراین خبر داد.

پس از درخواست‌های متعدد کی‌یف، این اولین باری است که اوکراین این هواپیمای پیشرفته را دریافت می‌کند.

آقای بلینکن در اجلاس ناتو گفت که هواپیماهای اف۱۶ در تابستان امسال مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

در بیانیه پایانی این اجلاس که در روز چهارشنبه – ۱۰ ژوئیه – منتشر شد آمده است: «ما از پیشرفت‌های ملموس اوکراین در زمینه اصلاحات اقتصادی، امنیتی و دموکراتیک این کشور از اجلاس ویلینیوس تا کنون استقبال می‌کنیم».

سال گذشته ولودیمیر زلنسکی، رئيس‌جمهور اوکراین در اجلاس ناتو در ویلنیوس لیتوانی حاضر شد، اما در آن زمان هیچ قولی برای عضویت نگرفت.

با این همه این بار هم عملا همان توضیح اجلاس قبل ضمیمه بیانیه ناتو شده و آمده است: «زمانی موضوع دعوت از اوکراین برای عضویت در ناتو اجرایی می‌شود، که تمام اعضا موافق باشند و شرایط لازم تامین شده باشد».

آقای زلنسکی امسال هم به واشنگتن سفر کرد تا در این اجلاس شرکت کند و از متحدان آمریکایی و اروپایی خود خواست تا کمک‌های نظامی و مالی بیشتری به کشورش بکنند.

اعضای ناتو همچنین موافقت کردند که یک واحد جدید برای هماهنگی کمک‌های نظامی و آموزش ارتش اوکراین به عنوان بخشی از اقدامات طراحی شده برای تعمیق روابط بین این ائتلاف و کی‌یف ایجاد کنند.

در بیانیه مشترک اعضا ناتو آمده که این اقدامات، همراه با تک تک کمک‌هایی که از سوی اعضا تعهد داده شده «مسیری برای عضویت اوکراین در ناتو ایجاد خواهد کرد».

در این بیانیه آمده «ما به حمایت از اوکراین در مسیر برگشت ناپذیری که به سمت یکپارچگی کامل یورو-آتلانتیک، از جمله عضویت در ناتو است، ادامه خواهیم داد».

رهبران ناتو امیدوار بودند که نشست این هفته فرصتی برای نشان دادن یک جبهه متحد در حمایت از اوکراین پس از پیش‌روی‌های کوچک روسیه در میدان نبرد در ماه‌های اخیر باشد.

با این حال، ممکن است برای اوکراین این نکته که هیچ نشانه علنی و واضحی در مورد زمان دقیق عضویت کامل این کشور در ناتو اعلام نشده، ناامید کننده باشد.