دهم آذرماه سال جاری تصاویری از طوفان‌های نمکی برخواسته از دریاچه‌ی اورمیه در فضای مجازی منتشر شد. این طوفان‌ها که از شمالغرب وارد کشور شده بود، موجب حمل ریزگردهای نمکی از بسترهای دریاچه اورمیه به مناطق اطراف شده بود. همان روز مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی خیزش طوفان‌های نمکی از دریاچه اورمیه به سمت تبریز و شهرهای اطراف را تکذیب کرد. حسین عباس نژاد در یک گفتگوی خبری وزش بادهای نسبتا شدید در مناطق مختلف استان را موجب ایجاد گرد و غبار عنوان نموده، اما منکر نمکی بودن گرد و خاک‌های برخواسته از بستر دریاچه شد. اما ۱۸ آذرماه رحیم مهردادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی با تایید ضمنی طوفان‌های نمکی برخواسته از دریاچه‌ی اورمیه گفت: شوری بیش از حد دریاچه اورمیه، در آینده نیز حتما باعث ایجاد طوفان‌های نمکی خواهد شد و گنبد‌های نمکی مسیر آجی چای و بستر خود دریاچه نیز این مسأله را تقویت می‌کند.
علاوه بر کاهش ورودی آب، خشکی روز افزون و افزایش شوری دریاچه، فرسایش خاک نیز منجر به افزایش طوفان‌های گرد و غبار شده که با تلفیق نمک‌های به جا مانده در بستر دریاچه، طوفان‌های نمکی نیز افزایش خواهد یافت. در همین راستا اکبر فتحی رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی در همایش روز جهانی خاک در تبریز که در ۱۸ آذرماه برگزار شده بود، خبر از افزایش سالانه پنج تا ۱۰ درصد خاک در حاشیه دریاچه اورمیه داد. هر چند فتحی میزان فرسایش خاک در حاشیه دریاچه اورمیه را اعلام نکرده و فقط به افزایش ۵ تا ۱۰ درصدی آن در سال اشاره کرد؛ اما به گفته‌ی ایشان افزایش مصرف نهاده‌های شیمیایی مانند کود و سم، تغییر کاربری اراضی حاصل‌خیز کشاورزی و افزایش ویلاسازی در این اراضی، شخم زنی‌های غیر اصولی و در مسیر موافق با شیب مراتع، رهاسازی آب‌های آلوده و فاضلاب‌ها در اراضی کشاورزی و مدیریت نکردن آنها و معادنی که با عناوین مختلف در اراضی کشاورزی ایجاد می‌شود باعث تسریع در فرسایش خاک استان [آذربایجان شرقی] شده است.
نهال‌کاری و طرح‌های مشابه آن تا به حال از جمله اقداماتی است که برای جلوگیری از فرسایش خاک در حاشیه دریاچه اورمیه از سوی سازمان‌های ذیربط تعریف شده است. چنانچه میرصمد سیدموسوی مدیرکل وقت منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی در اسفند ماه ۹۸، با اجرای پروژه‌های بیولوژیکی احیایی مانند نهال‌کاری، بوته‌کاری، آبیاری و مراقبت در آنها از کاهش ۷۰ درصدی فرسایش خاک در حاشیه دریاچه اورمیه خبر داده بود.
به گفته‌ی وی پیش از اجرای طرح‌های احیایی به ویژه در حوزه جلوگیری از ریزگردها، میزان فرسایش خاک در این حوضه ۳۹ تن در هکتار بود که این رقم در حال حاضر به ۱۲ تن در هکتار رسیده‌است. اما با گذشت دو سال از سخنان مدیرکل وقت منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی در رابطه با کاهش ۷۰ درصدی فرسایش خاک در حاشیه دریاچه اورمیه، همانطور که ذکر آن رفت رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی خبر از افزایش سالانه پنج تا ۱۰ درصد خاک در حاشیه دریاچه اورمیه داده است که به معنی شکست پروژه‌های سازمان ذیربط در رابطه با جلوگیری از فرسایش خاک در حاشیه دریاچه می‌باشد. شاید یکی از دلایل شکست این پروژه‌ها را می‌توان در سخنان فتحی طی همایش روز جهانی خاک در روز گذشته جست که گفته بود: قانون حمایت از خاک در سال ۹۸ به تصویب رسیده و در این قانون، وظایف هر دستگاه در حفاظت از خاک مشخص است، ولی عملا آنچه که باید دستگاه‌های فرابخشی بر اساس این قانون به آن پردازند، انجام نمی‌گیرد.
ثبت ديدگاه