۷ بهمن ۱۴۰۳ – ۲۶ ژانویه ۲۰۲۵، ۱۵:۳۲ GMT

سربازان اسرائیلی در جنوب لبنان متهم شده‌اند که حداقل ۲۲ نفر را حین تلاش برای بازگشت به خانه‌هایشان کشته‌اند. وزارت بهداشت لبنان می‌گوید در تیراندازی سربازان اسرائيلی که در چند نقطه مختلف صورت گرفته است، بیش از ۱۲۰ نفر هم مجروح شده‌اند. حزب‌الله هزاران نفر از مردم را تشویق کرده بود که به خانه‌هایشان بازگردند، در حالی که اسرائیل و ارتش لبنان هشدار داده بودند که هنوز منطقه امن نیست. امروز مهلت خروج نیروهای اسرائیل از جنوب لبنان در چارچوب توافق آتش‌بس ۶۰ روزه به پایان رسید، اما نیروهای اسرائیلی همچنان در آنجا حضور دارند.

خروج نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان و خروج نیروها و تسلیحات حزب‌الله از این منطقه از شرط‌های توافق آتش‌بس ۶۰ روزه بود که با میانجیگری آمریکا و فرانسه حاصل شد.

در همین حال انتظار می‌رفت که هزاران سرباز لبنانی در این منطقه‌ای مستقر شوند؛ منطقه‌ای که برای دهه‌ها حزب‌الله نیروی مسلط بر آن بوده است.

مشخص نیست تا روز یکشنبه چه تعداد سرباز اسرائیلی در لبنان باقی مانده‌اند و تا چه مدت دیگر قصد ماندن دارند.

با گذشت مهلت مقرر در بامداد یکشنبه، علیرغم هشدار ارتش لبنان و اسرائیل و سازمان ملل مبنی بر ناامن بودن منطقه، هزاران نفر از ساکنان به شهرها و روستاهای لبنان در حاشیه مرز بازگشتند.

به گفته وزارت بهداشت لبنان، نیروهای اسرائیلی به افرادی حمله کردند که می‌خواستند وارد مکان‌هایی شوند که هنوز تحت اشغال بود. ارتش لبنان اعلام کرد که بر اثر تیراندازی نیروهای اسرائیل یک سرباز لبنان کشته و یک نفر دیگر زخمی شده است.

ارتش اسرائیل بدون اینکه در باره هدف قرار گرفتن مردم چیزی بگوید، اعلام کرد که اقدام به «تیراندازی هشداردهنده در مناطق متعدد» در جنوب لبنان کرده است و گفت چند نفر را که «تهدید فوری» بودند، دستگیر کرده است.

درگیری میان اسرائیل و حزب‌الله در سپتامبر گذشته تشدید شد و منجر به حملات هوایی سنگین اسرائیل به سراسر لبنان، هدف قرار گرفتن رهبران ارشد حزب‌الله، و نهایتا تهاجم زمینی به جنوب لبنان شد.

این حملات اسرائیل باعث کشته شدن حدود ۴ هزار نفر در لبنان از جمله بسیاری از غیرنظامیان شد و به آواره شدن بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از ساکنان این کشور انجامید.

دفتر نخست‌وزیر اسرائیل روز جمعه در بیانیه‌ای گفت که عقب‌نشینی که در توافق آتش‌بس آمده است «مشروط به استقرار ارتش لبنان در جنوب لبنان و اجرای کامل و مؤثر توافق و عقب‌نشینی نیروهای حزب‌الله تا پشت رود لیتانی است.» این رودخانه در فاصله ۳۰ کیلومتری مرز غیررسمی بین اسرائیل و لبنان است.

در این بیانیه آمده است: «از آنجا که دولت لبنان توافق آتش‌بس را هنوز به طور کامل اجرا نکرده است، روند خروج تدریجی با هماهنگی کامل با ایالات متحده آمریکا ادامه خواهد یافت.»

ارتش لبنان در بیانیه‌ای در روز شنبه اعلام کرد که به اجرای «طرح تقویت استقرار نیروهایش» در مناطق مرزی ادامه می‌دهد، اما به دلیل «تعلل دشمن اسرائیلی در عقب‌نشینی» برخی از مراحل ماموریت استقرار نیروهای ارتش لبنان «پیچیده» شده است.

یک مقام غربی آشنا به مذاکرات، که نخواست نامش فاش شود، گفت اسرائیل گفته است که برای نابودی زیرساخت‌های حزب‌الله در جنوب لبنان به زمان بیشتری نیاز دارد.

این اولین آزمون بزرگ برای جوزف عون، رئیس‌جمهور جدید لبنان، است که سعی دارد ثبات را به کشوری که از بحران‌های متعدد خسته شده است، بازگرداند.

او روز یکشنبه در بیانیه‌ای گفت که «حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان قابل مذاکره نیست» و افزود که «این موضوع را در بالاترین سطح دنبال می‌کند».

حزب‌الله هنوز واکنشی به این موضوع نشان نداده است اما روز پنجشنبه گفته بود که عدم رعایت مهلت تعیین شده از سوی اسرائیل «نقض آشکار توافق، نقض حاکمیت لبنان و ورود به مرحله جدیدی از اشغال» است.

با این حال حزب‌الله در این بیانیه نگفته است که در صورت باقی ماندن نیروهای اسرائیلی در لبنان چگونه پاسخ خواهد داد.

این احتمالا نشانه موقعیت ظریفی است که این گروه در آن قرار گرفته است. این جنبش در درگیری با اسرائیل به شدت تضعیف شد، اما همچنان از حمایت قابل توجهی در میان مسلمانان شیعه در لبنان برخوردار است.

در حالی که بیشتر زیرساخت‌ها و زرادخانه تسلیحاتی حزب‌الله از بین رفت و صدها نیرو و همچنین شخصیت‌های مهم آن از جمله رهبرش حسن نصرالله کشته شدند، توافق آتش‌بس با اسرائیل از دید بسیاری به‌عنوان تسلیم شدن این گروه تلقی شد.

با وجود برخی موارد نقض‌آتش‌بس، این توافق به خشونت‌هایی پایان داد که میلیاردها دلار خسارت وارد کرد و به هزاران نفر از ساکنان اجازه بازگشت به خانه‌های خود در لبنان را داد.

اگر حزب‌الله تصمیم به از سرگیری حملات خود بگیرد، با مخالفت منتقدان و حتی بعضی از حامیان خود روبرو خواهد شد؛ منتقدانی که این گروه را متهم کرده بودند که لبنان را به جنگی کشانده است که به نفع این کشور نیست.

نفوذ سیاسی حزب‌الله نیز کاهش یافته است.

در اوایل ماه جاری، پارلمان لبنان پس از بیش از دو سال بن‌بست سیاسی که منتقدان، حزب‌الله را به خاطر آن سرزنش می‌کردند، توانست رئیس‌جمهور خود را انتخاب کند.

جوزف عون وعده اصلاحات بلندپروازانه برای بازسازی نهادهای دولتی را داده است که مدت‌ها درگیر فساد بودند. او همچنین وعده داده است که اقتصاد فروپاشیده لبنان را پس از سال‌ها بحران احیا کند و حق در اختیار داشتن سلاح را منحصر به نیروهای زیر نظر دولت کند؛ اقدامی که به معنای تلاش برای مهار قدرت نظامی حزب‌الله است.

هنوز مشخص نیست که آیا ارتش قادر است و تمایل دارد که این کار را انجام دهد یا نه، زیرا نگرانی‌هایی هست مبنی بر اینکه هرگونه اقدام علیه حزب‌الله می‌تواند جرقه درگیری‌های داخلی را برافروزد.

هدف اعلام شده اسرائیل از جنگ علیه حزب‌الله این بود که به حدود ۶۰ هزار نفر از ساکنان شمال آن کشور که به دلیل حملات حزب‌الله آواره شده بودند، امکان بازگشت دهد و نیروهای این گروه را از مناطق مرزی خارج کند.

حزب‌الله عملیات خود را یک روز پس از حملات حماس به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز کرد و گفت که در همبستگی با فلسطینیان در غزه عمل می‌کند.