مانور نظامی چهار روزه جمهوری اذربایجان و ترکیه

در حالیکه رزمایش مشترک ترکیه و جمهوری آذربایجان در نزدیکی مرز ایران از امروز شروع شده و تا ۸ اکتبر ( ‌۱۶ مهر) ادامه دارد، سفیر ایران در آذربایجان خبر پلمب شدن دفتر نماینده رهبر جمهوری اسلامی در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان، را تکذیب کرده است. عباس موسوی، گفته است که محل تعطیل شده سالنی بود که ایرانیان برای برگزاری نماز از آن استفاده می‌کردند.

سفیر ایران در مورد این محل و علت تعطیلی آن توضیحی نداده است. پیشتر، خبرگزاری‌ تسنیم به نقل از سخنگوی وزارت کشور جمهوری آذربایجان گزارش کرده بود که پلیس آن کشور دفتر علی‌اکبر اجاق‌نژاد، نماینده آیت‌الله خامنه‌ای را تعطیل کرده است. به گزارش این خبرگزاری، مسجد آقای اجاق‌نژاد هم بسته شده بود. در کنار نهادهای رسمی دولتی، رهبر جمهوری اسلامی دارای نمایندگی‌ها و دفاتری در موسسات داخلی و همچنین برخی کشورهای خارجی است.

همزمان، جمهوری آذربایجان و ترکیه رزمایش مشترکی را در منطقه نخجوان آذربایجان از امروز (سه‌شنبه ۵ اکتبر /‌۱۳ مهر) با نام “برادری خلل‌ناپذیر” آغازکرده‌اند. نخجوان با ایران هم‌مرز است.

این رزمایش چهار روزه در حالی برگزار می‌شود که خشم از رزمایش پیشین این دو کشور به نام “سه برادر” که پاکستان نیز در آن شرکت کرده بود، همچنان در ایران ادامه دارد. به دنبال آن رزمایش ایران در روزهای اخیر رزمایشی را نزدیک مرز با جمهوری آذربایجان بر پا کرد و گفت هدف از آن پاسخ به “تهدید” اسرائیل از خاک جمهوری آذربایجان است.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری آذربایجان اما گفته حضور نیروهای خارجی در مرز با ایران صحت ندارد.

تمرین‌های نظامی چهار روزه مشترک ترکیه و آذربایجان در پی رزمایش ایران در منطقه رود ارس، رود مرزی ایران و آذربایجان برگزار می‌شود.

مانور چهار روزه جمهوری آذربایجان و ترکیه

همچنین، روز گذشته دفتر رئیس جمهوری آذربایجان گفت که الهام علی‌اف، رئیس جمهوری، در مراسم استقرار یک واحد ارتش در پایگاه نظامی در شهر جبرئیل شرکت داشته است. این محل در شمال رود ارس در نزدیکی مرز ایران واقع شده و آذربایجان در جنگ سال گذشته آن را تصرف کرد.

رسانه‌های خبری آذربایجان تصاویری از آقای علی‌اف هنگام بازدید از تجهیزات این پایگاه منتشر کردند.

الهام علی‌اف، همسر (چپ) و دخترش هنگام بازدید از مناطقی که ارتش آذربایجان در جنگ سال گذشته به دست آورد

برای مانور نظامی ایران “رزمایش فاتحان خیبر” انتخاب شده بود که اشاره به ماجرای جنگ مسلمانان با یهودیان مستقر در قلعه خیبر در زمان پیغمبر اسلام است. به اعتقاد مسلمانان، دلیل حمله به قلعه خیبر این بود که یهودیان از آن محل به تحریک اهالی مکه علیه مسلمانان مشغول بودند.

انجام این مانور نظامی در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان باعث ابراز ناخرسندی مقامات آن کشور شد در حالیکه مقامات جمهوری اسلامی ایران انگیزه آن را مقابله با حضور اسرائیل در آذربایجان عنوان کردند و کوشیدند با این استنباط مقابله کنند که رزمایشی به منزله تهدید یک کشور همسایه است.

 

مانور فاتحان خیبر – مانور مشترک ترکیه و آذربایجان در پی رزمایش فاتحان خیبر انجام می‌شود

سرتیپ کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در مورد این رزمایش به خبرگزاری تسنیم گفت که “در پایان هر دوره آموزشی و هر موقع که دستاورد ویژه‌ای داشته باشیم با برگزاری یک رزمایش از تجهیزات و تسلیحات ساخته شده آزمون به عمل می‌آوریم.” به گفته خبرنگاران ظاهرا منظور وی از “دستاورد ویژه” نمایش پهپادهای تولید داخل بوده است.

فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در عین حال افزود که “این رزمایش حساسیت ویژه‌ای نیز دارد و آن حضور پیدا و پنهان عناصر رژیم صهیونیستی و همچنین تعداد قابل توجهی از تروریست‌های داعشی در کشورهای منطقه است.”

پهپاد هاروپ در نمایشگاه تسلیحات پاریس – با افزایش اهمیت پهپادها در عملیات نظامی گفته می‌شود هاروپ نقش مهمی در موفقیت نظامی آذربایجان در جنگ سال گذشته داشت

در جریان جنگ بین ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ که پاییز گذشته روی داد، گفته شد که استفاده از تسلیحات اسرائیلی و احتمالا اطلاعات نظامی ارائه شده توسط آن کشور عامل مهمی در موفقیت ارتش آذربایجان بوده است. برخی ناظران به خصوص از کارآیی پهپادهای اسرائیلی سخن گفتند.

در آن زمان، مقامات ارمنستان گفتند که شماری از شبه‌نظامیان مخالف دولت بشار اسد که تحت حمایت ترکیه قرار دارند برای کمک به آذربایجان به این کشور رفته‌اند. به نظر می‌رسد منشا اتهام حضور “داعش” در آذربایجان این گزارش‌ها بوده باشد.

مقامات آذربایجان این گزارش‌ها را به شدت تکذیب کردند. در جریان تنش کنونی نیز، رئیس جمهوری آذربایجان از ایران خواست که حضور اسرائیل و داعش در کشورش را اثبات کند.

تنش جاری در روابط ایران و آذربایجان با اخباری در این مورد آغاز شد که ماموران آذربایجان اشکالاتی را برای تردد کامیون‌های ایرانی از مرز نوردوز به ارمنستان ایجاد کرده و خواستار اخذ عوارض و تعرفه گمرکی شده بودند. بخشی از این مسیر بر اساس توافق خاتمه جنگ قره باغ در سال گذشته تحت حاکمیت آذربایجان قرار گرفت و مقامات آذربایجان خواستار اعمال حق حاکمیت از جمله اخذ عوارض از رانندگان عبوری بوده‌اند.

رئیسان جمهوری آذربایجان و ترکیه – گفته می‌شود ریشه‌های تنش کنونی را باید در گسترش نفوذ ترکیه در مقایسه با ایران دانست

مناقشه قره باغ بین ارمنستان و آذربایجان از زمان فروپاشی اتحاد شوروی سابق و استقلال این دو کشور در ابتدای دهه ۱۹۹۰ میلادی وجود داشته که چند بار به درگیری‌های خونین بین دو طرف هم منجر شده است.

در سال‌های پس از استقلال، جمهوری آذربایجان به تدریج موضعی در نزدیکی به کشورهای غربی از جمله همکاری با اسرائیل اتخاذ کرده در حالیکه ارمنستان بیشتر به روسیه گرایش داشته و دارای روابط گرمی با جمهوری اسلامی ایران بوده است. در عین حال، در جریان جنگ قره‌باغ در سال گذشته، آیت‌الله خامنه‌ای از موضع آذربایجان حمایت کرد.

گفته می‌شود که با وجود تلاش جمهوری اسلامی برای نقش‌پردازی در فیصله دادن به درگیری سال گذشته آذربایجان و ارمنستان، ایران عملا از روند فیصله یافتن این درگیری کنار گذاشته شد و ترکیه و روسیه ابتکار عمل را در دست گرفتند. در سال‌های پیش از آن نیز جمهوری اسلامی بارها برای میانجیگری بین آذربایجان و ارمنستان ابراز آمادگی کرده بود اما استقبالی از آن به عمل نیامد.

به گفته برخی ناظران، اگرچه مشکل عبور کامیون‌های ایرانی و اتهام حضور اسرائیل و داعش در آذربایجان علل بروز تنش اخیر عنوان شده، اما این بحران ریشه‌های عمیق‌تری دارد که از یکسو، به رقابت منطقه‌ای جمهوری اسلامی با ترکیه، تضعیف موقعیت آتی ایران در ارتباطات اقتصادی و تاثیرگذاری سیاسی و گسترش حضور اسرائیل در منطقه مربوط می‌شود.

و از سوی دیگر، می‌تواند به تلاش برای انحراف افکار عمومی از مشکلات داخلی ایران به خصوص نارضایی عمومی از ناتوانی دولت جدید در عمل به وعده‌های آن ارتباط داشته باشد.