حجاب اجباری نماد «پدرسالاری» است

شنبه ۲۲ دی ۱۴۰۳ – ۱۱ ژانويه ۲۰۲۵

نسرین ستوده، وکیل حقوق بشر، ۶۱ ساله، درباره بازداشت همسرش و مبارزه‌اش علیه حجاب اجباری. می‌گوید

اشپیگل: خانم ستوده، در تاریخ
۱۳ دسامبر نیروهای امنیتی به خانه شما آمدند و همسرتان را بازداشت کردند. چرا؟

ستوده: هفت سال پیش، او به همراه یکی از دوستانش برچسب‌هایی (Buttons) با شعار «من به حجاب اجباری اعتراض دارم» تولید کردند. به همین دلیل هر دو به شش سال زندان محکوم شدند. همسرم آزاد شد چون من هم در زندان اعتصاب غذا کرده بودم. به این ترتیب، او توانست از دو فرزندمان مراقبت کند. حالا می‌گویند که او مدت کافی در زندان نبوده‌است.

اشپیگل: پشت این ماجرا چه چیزی نهفته است؟

ستوده: شاید او را فقط به این دلیل بازداشت کرده‌اند که من روز قبل به همراه اسلام‌شناس، صدیقه وسمقی، به صورت عمومی علیه «قانون حجاب و عفاف» که جنجالی است، اعتراض کرده بودم.

اشپیگل: همسر شما اکنون کجاست؟ وضعیت او چگونه است؟

ستوده: او در زندان اوین تهران، بند ۸ است. ما می‌توانیم تلفنی صحبت کنیم. زندانیان در شرایط بهداشتی سختی قرار دارند، از جمله با حشرات موذی مانند شپش و دیگر موجودات زیان‌آور درگیرند. این شرایط خوشایند نیست، اما مسئله اصلی هم نیست. دیروز روز ملاقات در زندان بود. من به همراه دو فرزندم به آنجا رفتم. چون روسری نداشتم، اجازه ملاقات به ما داده نشد.

اشپیگل: چگونه کنار گذاشتن حجاب به نمادی از مبارزه قدرت علیه رژیم تبدیل شد؟

ستوده: اجبار به حجاب نمادی از بی‌عدالتی نظام پدرسالارانه‌ای است که در ایران حاکم است و از سوی قدرت مردسالار به زنان تحمیل می‌شود. من هر روز می‌بینم که زنان چه رنجی می‌کشند. ما برای تغییر این وضعیت مبارزه می‌کنیم.

اشپیگل: به عنوان یک وکیل، دغدغه شما چیست؟

ستوده: این نظام قضایی و احکام بی‌رحمانه‌اش. من خودم به مجموعاً ۳۸ سال زندان محکوم شدم که باید ۱۲ سال آن را می‌گذراندم، تنها به این دلیل که وکالت زنانی را بر عهده گرفته بودم که علیه حجاب اجباری اعتراض کرده بودند.

اشپیگل: رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان اخیراً با تشدید قانون حجاب مخالفت کرد. آیا او می‌تواند نمادی از امید باشد؟

ستوده: دامنه اختیارات او بسیار محدود است. مسئول ایجاد این فضای اجتماعی غیرقابل تحمل در ایران، دستگاه قضایی، نیروهای انتظامی، ارتش و سپاه پاسداران هستند.

اشپیگل: ایران پس از سقوط رژیم سوریه به شدت تضعیف شده است. آیا نشانه‌هایی از ترس در میان حاکمان تهران می‌بینید؟

ستوده: طرح پیشنهادی «حجاب و عفاف» را واکنشی ناشی از وحشت می‌دانم. پس از سقوط اسد، من امیدوارم که خواسته‌های آزادی‌خواهانه در ایران نیز بلندتر و قوی‌تر شود.

به نقل از هفته‌نامه اشپیگل شماره ۳ سال ۲۰۲۵