درگیری‌ها در خارطوم و حوالی فرودگاه و کاخ ریاست جمهوری ادامه دارد

جنگ قدرت بین ارتش سودان و یک نیروی شبه نظامی در این کشور موجب کشته شدن بیش از ۵۰ غیرنظامی شده است.

در خارطوم، پایتخت سودان، درگیری‌های خیابانی میان شبه‌نظامیان و نیروهای ارتش بر سر کاخ ریاست جمهوری، ساختمان تلویزیون ملی و مقرهای فرماندهی نظامی ادامه دارد.

یک سازمان پزشکی گفته است که دست‌کم ۲۵ نفر از جمله ۱۷ غیرنظامی در این شهر جان خود را از دست داده‌اند.

عصر شنبه – ۱۵ آوریل – گزارش شده که در میان قربانیان این درگیری‌ها سه کارمند سازمان ملل متحد هم شناسایی شده‌اند که در جریان درگیری میان دو طرف در یک پایگاه نظامی جان باخته‌اند.

درگیری‌ها در سودان پس از آن شروع شد که طرح انتقال قدرت از دولت موقت نظامی به تشکیل یک دولت غیرنظامی طرح شد.

هر دو طرف مخاصمه، یعنی ارتش سودان و شبه نظامیان آرآس‌اف (نیروی واکنش سریع) مدعی‌اند که کنترل فردوگاه خارطوم را در دست دارند هر چند با وجود فرا رسیدن شب گزارش‌ها از ادامه درگیری‌ها در پایتخت حکایت داشت.

صدای توپخانه سنگین در امدرمان که در مجاورت خارطوم و بحری نزدیک است در ساعات اولیه صبح یکشنبه شنیده شد.

شاهدان عینی همچنین از تیراندازی در شهر بندر سودان در دریای سرخ خبر دادند.

علاوه بر خارطوم، گزارش‌هایی از درگیری‌های مسلحانه در سایر نقاط سودان به ويژه منطقه دارفور حکایت دارد.

ارتش سودان می گوید جنگنده‌هایش مواضع و پایگاه‌های آراس‌اف را بمباران کرده‌اند. نیروی هوایی سودان از مردم خواسته شنبه شب در خانه های خود بمانند چرا که عملیات هوایی برای شناسایی و هدف قرار دادن شبه نظامیان در جریان است.

همزمان ساکنان خارطوم به بی‌بی‌سی از وحشت و اضطراب خود گفته‌اند و یکی از آنها حتی از اصابت گلوله به خانه مجاور خود خبر داده است.

کمیته پزشکان سودان اعلام کرد که دست کم ۵۶ غیرنظامی در شهرها و مناطق سراسر کشور کشته شده‌اند.

به گفته این کمیته ده‌ها پرسنل نظامی نیزکشته شده‌اند و برخی از آنها در بیمارستان ها مداوا شده‌اند.

کمیته پزشکان سودان می‌گوید که تاکنون ۵۹۵ نفر در درگیری‌ها زخمی شده‌اند.

آن طور که اتحادیه صنفی پزشکان گزارش کرده ۳ کارمند جان باخته سازمان ملل متحد که برای برنامه جهانی غذا ( WFP) کار می‌کردند که وظیفه توزیع کمک و آذوقه در مناطق قحطی زده و فقیر سودان را برعهده دارد.

دو کارمند دیگر سازمان ملل متحد هم به شدت مجروح شده‌اند. گزارش‌ها از حمله و غارت شبه نظامیان آراس‌اف از مقر سازمان ملل متحد در غرب سودان خبر می‌دهند.

دلیل این جنگ چیست؟

از زمان کودتای اکتبر ۲۰۲۱ در سودان، توسط شورایی از ژنرال‌ها این کشور را اداره می‌کنند و دو نظامی در حال حاضر در مرکز اختلافات قرار دارند.

ژنرال عبدالفتاح البرهان که رئیس نیروهای مسلح و در واقع رئیس جمهور کشور است.

و معاون او ژنرال محمد حمدان داگالو، معروف به همدی که فرمانده نیروهای شبه نظامی واکنش سریع (RSF) است.

این دو نفر در خصوص حرکت کشور به سوی حکومت غیرنظامی اختلاف نظر دارند.

یکی از اصلی‌ترین نقاط اختلاف بر سر طرحی است که ۱۰۰ هزار نیروهای عضو واکنش سریع(RSF) را به ارتش اضافه می‌کند و اینکه چه کسی نیروی جدید را رهبری خواهد کرد.

درگیری‌های اخیر پس از چند روز تنش آغاز شد، زیرا اعضای واکنش سریع(RSF)در حرکتی که ارتش آن را یک تهدید می‌دانست، در سراسر کشور مستقر شدند.

مشخص نیست چه کسی اولین گلوله را در صبح شنبه شلیک کرد، اما بیم آن می‌رود که این وضعیت ناپایدارتر و بدتر شود.

ژنرال محمد حمدان داگالو، فرمانده نیروهای واکنش سریع است که با نیروهای ارتش سودان و وفادار به ژنرال ژنرال عبدالفتاح البرهان درگیر شده‌اند

در پی روزها تنش در سودان بین شبه‌نظامیان «نیروی واکنش سریع» و ارتش، صدای تیراندازی و انفجارهای شدید در نقاط مختلف خارطوم، پایتخت این کشور و ازجمله کاخ ریاست‌جمهوری شنیده شده است.

هنوز مشخص نیست دقیقا درگیری به چه دلیلی رخ داده اما گفته می‌شود تنش بر سر پیشنهاد انتقال به حکومت غیرنظامی بوده است. از زمان کودتای اکتبر ۲۰۲۱، سران ارتش از طریق آنچه «شورای حاکمیت» نامیده می‌شود، کشور را اداره می‌کنند. برای انتقال حکومت به غیرنظامیان، طرحی برای ادغام این نیروهای شبه‌نظامی در ارتش در دست بود اما اختلاف بین این ارتش و نیروهای شبه نظامی موجب تنش شده است.

بیم خروج از مسیر دموکراسی

سودان آماده می‌شد در یک روند گذار به سمت برقراری حکومت غیرنظامی‌ها گام بردارد، اما حالا با با آتش‌افروزی این درگیری‌ها بیم آن می‌رود که روند گذار از مسیر خود خارج شود.

سردبیر بی‌بی‌سی آفریقا در این باره گفت که جنگ قدرت بین دو ژنرال ارتش نشان می‌دهد که ارتش به این زودی تمایل ندارد قدرت را به غیرنظامی‌ها واگذار کند. بن‌بست سیاسی و ماه‌ها اعتراضات مخالفان، سودان را با تورم سرسام‌آور و فوران‌های مکرر خشونت‌ به زانو درآورده است.

پس از سرنگونی عمر البشیر، نظامی‌ها و غیرنظامی‌ها برای اداره کشور به توافق اولیه‌‌ای رسیدند اما در اکتبر ۲۰۲۱ ارتش دست به کودتا زد و قدرت را به دست گرفت.

بعد از کودتا، ارتش ابتدا عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر سودان را خلع ید کرد و در حصر خانگی قرار داد اما او پس از امضای توافقی با رهبران کودتا مبنی بر تقسیم قدرت در اداره کشور، مجددا به کاخ نخست‌وزیری بازگشته بود.

اما معترضان حامی دموکراسی در سودان با ادامه تظاهرات بزرگ خیابانی، توافق میان آقای حمدوک و کودتاگران را رد کردند و خواستار تشکیل دولتی کاملا منفک از حضور و قدرت نظامیان شدند.

نیروی واکنش سریع چیست؟

نیروهای شبه نظامی واکنش سریع (RSF) که به بدنامی شهره است به رهبری ژنرال محمد حمدان داگالو – معاون رهبر کشور – به نقض حقوق بشر متهم شده است. این نیرو به قتل دست‌کم ۱۲۰ معترض در ژوئن ۲۰۱۹ در تظاهرات و تحصن در مقر ارتش متهم است.

نیروی واکنش سریع در سال ۲۰۱۳ عمدتاً با جنگجویان شبه نظامی «جنجوید» تشکیل شد که به‌طور وحشیانه‌ای با شورشیان در دارفور مقابله می‌کردند. اخیرا دیوان کیفری بین‌المللی در لاهه محاکمه علی محمد علی عبدالرحمن رهبر سابق شبه نظامیان موسوم به «جنجوید» را به اتهام ۳۱ مورد جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی آغاز کرده است.

در سال ۲۰۱۵، حدود چهل هزار نفر از اعضای نیروی واکنش سریع به مداخله نظامی تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن پیوستند.

اعضای این نیرو به لیبی هم اعزام شدند.

برای انتقال حکومت به غیرنظامیان، طرحی برای ادغام نیروهای واکنش سریع در ارتش وجود داشت. اما اختلاف بین ژنرال داگالو و ژنرال عبدالفتاح البرهان فرمانده ارتش سودان بر سر جدول زمانی این انتقال و اینکه چه کسی ریاست نیروی یکپارچه جدید را بر عهده خواهد گرفت، به تنش کشیده شد.