درباره هردو موضوع مطرح شده درباره تورقوزآباد در گزارش آژانس یعنی ذخیره سازی مواد و تجهیزات اتمی و انتقال کانتینرها از ورامین به آنجا ایران گفته است سئوالات آژانس «اساساً فاقد مبنا است»

سازمان انرژی اتمی ایران پاسخ رسمی جمهوری اسلامی ایران به گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را منتشر کرده است.

آژانس در گزارش اخیر خود به سه مکان آلوده به اورانیوم اما اعلام نشده اشاره کرده بود و حالا سازمان انرژی اتمی ایران در توضیح خود گفته است اسرائیل ممکن است به عمد برخی از مکان‌ها در ایران را به اورانیوم آلوده کرده باشد.

سه مکانی که آژانس می‌گوید آلوده به اورانیوم بوده و ایران «پاسخ رضایت بخش» درباره آن نداده در ورامین و تورقوزآباد در حومه تهران و در مریوان در استان کردستان قرار دارد. شورای حکام آژانس در واکنش به گزارش مدیرکل، هفته گذشته با صدور قطعنامه‌ای از ایران خواست درباره این مکان‍‌ها به سئوالات آژانس پاسخ «قانع کننده» دهد.

ایران در پاسخ خود گفته است «مکان‌های اشاره شده در گزارش فعلی مدیرکل مبتنی بر ادعاهای مطرح شده توسط طرف ثالث بد نیت -یعنی رژیم صهیونیستی- است که هیچ مبنای حقوقی ندارد.»

جمهوری اسلامی ایران موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و از آن به عنوان «رژیم صهیونیستی» یاد می‌کند.

اسرائیل پیش از این انبار اسناد و بایگانی اتمی ایران را سرقت و از کشور خارج کرده است. مقام های اسرائیلی بر اساس اسنادی که از ایران خارج کرده‌اند، تهران را به «سندسازی و دروغ گویی» درباره اهداف اتمی خود متهم می‌کنند.

آژانس در نمونه‌برداری های محیطی که کمتر از سه سال پیش در ایران انجام داد، اعلام کرده بود که آثار اورانیوم در این سه مکان را یافته در حالی که ایران پیش از آن درباره وجود چنین مراکزی به آژانس اطلاع نداده بود.

ایران و آژانس در اواخر سال گذشته خورشیدی به توافقی دست پیدا کردند که بر اساس ایران باید جواب های قانع‌کننده درباره این مراکز به بازرسان می‌داد. مدیرکل آژانس جواب های ایران «قانع کننده» ندانسته است. بخشی از جواب های ایران در بیانیه ای که به شورای حکام ارائه شده، آمده است.

ایران: موضوع اورانیوم مفقود شده قبلا راستی‌آزمایی شده بود

ایران در پاسخ خود به گزارش مدیرکل آژانس که به شورای حکام ارائه شده، گفته است «صرف یافتن ذرات اورانیوم طبیعی در نمونه‌های محیطی جمع‌آوری شده نمی‌تواند به عنوان نشانه‌ای از وجود مقادیری از مواد هسته‌ای تلقی شود، در حالی که آژانس بدون در نظر گرفتن دلایل احتمالی دیگر به اشتباه به این نتیجه رسید که مواد هسته‌ای در این مکان وجود داشته است.»

بیانیه ایران می گوید «ایران تمام تلاش خود را برای کشف منشاء چنین ذراتی به صورت تمام و کمال انجام داده است. با توجه به این واقعیت که ایران هنوز نتوانسته هیچ دلیل فنی برای وجود چنین ذرات اورانیومی پیدا کند، به طور منطقی بیان می‌کند که احتمالاً عناصر خارجی در آلودگی آن مکان‌ها دخیل بوده‌اند.»

ایران در این بیانیه می‌گوید موضوعاتی که مدیرکل آژانس مطرح کرده مربوط به مراکزی است که پرونده آن پیش از این بسته شده اما با اطلاعاتی که اسرائیل به آژانس داده، مدیرکل دوباره آن را گشوده است.

از جمله این موضوعات مفقود شدن مقداری اورانیوم طبیعی در آزمایشگاه جابرابن حیان است که آژانس گفته ممکن است بخشی از مواد هسته‌ای اعلام شده داخل این آزمایشگاه باشد اما در عین حال «نمی تواند مکان فعلی آن را تایید کند.»

ایران می گوید «این پروژه در گذشته به طور کامل توسط آژانس راستی‌آزمایی شده بود و موضوع حل و فصل شد. مایه تأسف است که آژانس مجدداً یک موضوع بسته شده را که به سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۳ برمی‌گردد براساس اطلاعات غیر معتبر مجدداً باز می‌کند.»

درباره مرکزی در مریوان که آژانس می گوید در آن ذرات اورانیوم کشف کرده، بیانیه ایران گفته است «منطق نامگذاری توسط آژانس نامربوط و برای ایران ناشناخته است، زیرا آژانس تا همین اواخر این مکان را با عنوان آباده نامگذاری کرده» و پرونده آن را در سال ۱۳۸۴ بسته بود.

ایران گفته است که «آژانس مدعی شده است که اسناد پشتیبان در مورد مکان موسوم به مریوان را به ایران ارائه کرده است. این اسناد ادعایی آژانس تنها دو تصویر از یک مکان ناشناخته است که نمی‌تواند به هیچ وجه به عنوان شواهد معتبر تلقی شود، زیرا به راحتی قابل تولید بوده و به همین دلیل ارزش حقوقی و فنی ندارند.»

گزارش ایران می گوید «این مکان برای بهره‌برداری از خاک نسوز طی قراردادی با یک شرکت خارجی چند دهه‌ پیش مورد استفاده قرار گرفت با این حال، آژانس بی‌دلیل ادعا کرد که این مکان در فعالیت‌های هسته‌ای مشارکت داشته است.»

مدیرکل آژانس در گزارش خود گفته است که ایران در مرکز مریوان آزمایش های انفجاری با سپر محافظ انجام داده که برای آماده‌سازی جهت استفاده از آشکارسازهای نوترونی بوده است که می تواند در ساخت سلاح اتمی کاربرد داشته باشد.

ایران گفته ارزیابی آژانس «صرفاً یک خیال‌پردازی مبتنی بر اطلاعات غیرموثق و نادرست است.»

«کامیون های منتقل شده از مریوان به تورقوزآباد»؛ ایران: اطلاعات ساختگی است

ایران در بخش دیگری از توضیح خود به کامیون‌هایی اشاره کرده که آژانس در گزارش خود گفته بود از مریوان به تورقوز‌آباد رفته‌اند.

جمهوری اسلامی ایران در پاسخ گفته «ایران کشور پهناوری است، تعداد زیادی از کامیون‌های مشابه در حال حرکت در سراسر این کشور هستند. با کمال تعجب، آژانس شباهت‌های کامیون‌ها را در این دو مکان مختلف از طریق تصاویر ماهواره‌ای تجاری به عنوان دلیلی برای این ادعا که کامیون مشخصی از یک مکان به مکان دیگر حرکت کرده است نشان داده است.»

گزارش رافائل گروسی مدیرکل آژانس درباره سه مکان آلوده به اورانیوم در ایران مبنای صدور قطعنامه در شورای حکام درباره تهران شده است

در این گزارش از این موضوع انتقاد شده که «آژانس تمام اسناد و اطلاعات ساختگی و جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را کاملا معتبر درنظر می‌گیرد در عین حال توضیحات ایران را نادیده گرفته و بدون دلیل به این نتیجه رسیده است که موضوع به اصطلاح مریوان، بدون دلیل “روشن نشده” باقی‌مانده است.»

درباره یافت شدن آثار اورانیوم در ورامین و تغییرات در ساختمان‍‌های آن مرکز، ایران گفته است «بازسازی یک ساختمان در این مکان نمی‌تواند به عنوان فعالیت‌های پاکسازی تلقی شود».

ایران گفته است «به آژانس توضیح داده شد که فعالیت‌های اولیه‌ انجام شده در این مکان بهره‌برداری از سولفات سدیم از خاک و آب منطقه اطراف به روش سنتی بود که متعاقباً به فرآیند صنعتی در فاز بعدی منتقل شد. پس از آن با توجه به مقررات شهرداری، بهره‌برداری از این مکان متوقف شد و به کشاورزی و دامداری تبدیل شد. مایه تعجب است که آژانس براساس اسناد غیرمعتبر و ساختگی بر نادرستی نتیجه‌گیری خود اصرار می‌ورزد.»

ایران: انتقال کانتینرها از ورامین به تورقوزآباد قابل اثبات نیست

ایران درباره مرکز ورامین گفته است «از آن‌جایی که هرگز هیچ‌گونه فعالیت مرتبط هسته‌ای در این مکان وجود نداشته است، گزارش آژانس در مورد وجود ذرات هیچ توجیهی به غیر از اینکه اقدامات خرابکارانه برای سناریوسازی توسط دشمنان شناخته شده جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گیرد، ندارد.»

ایران درباره بخشی از گزارش مدیرکل آژانس درباره انتقال کانتینرهایی از ورامین به تورقوزآباد، توضیح داده: «ادعای آژانس مبنی بر این‌ که “کانتینرهای برداشته شده از ورامین در زمان برچیدن ساختمان‌ها در این مکان در نهایت به تورقوزآباد منتقل شدند” قابل اثبات و تأیید نیست و ارزیابی حرفه‌ای و قابل اعتمادی نیست.»

مدیرکل آژانس در گزارش های خود گفته است که تورقوزآباد «به ذخیره‌سازی مواد و تجهیزات هسته‌ای مرتبط بوده است» اما ایران این ارزیابی را رد کرده و گفته «محل مورد نظر در واقع یک مکان صنعتی است که انواع انبارها و محل‌های نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک‌ها و قطعات وسایل نقلیه، لوله‌ها و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی را دربر می‌گیرد.»

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل اولین کسی بود که نام تورقوزآباد و ارتباط آن با برنامه هسته‌ای ایران را مطرح کرد.

ایران در توضیح خود درباره هردو موضوع مطرح شده درباره تورقوزآباد در گزارش آژانس یعنی ذخیره سازی مواد و تجهیزات اتمی و انتقال کانتینرها از ورامین به آنجا گفته است سئوالات آژانس «اساساً فاقد مبنا است با این حال به منظور همکاری‌های گسترده‌تر بر اساس حسن نیت ایران، دسترسی به آژانس اعطا کرد.»

در نهایت ایران در این بیانیه می گوید «در تحقیقات فشرده ما در زمینه پیشینه فعالیت‌های انجام شده در این مکان، نتوانستیم منشأ ذرات گزارش شده توسط آژانس را پیدا کنیم. هیچ‌گونه فعالیت یا انبار هسته‌ای در این مکان وجود نداشته است. از این رو، هیچ سرنخ فنی در مورد منشأء ذرات گزارش شده یافت نشد. با این حال، امکان وجود چنین ذرات از طریق انجام خرابکاری را نمی‌توان منتفی دانست.»

بیانیه می گوید مدیرکل آژانس در گزارش خرداد ۱۴۰۱« شفاف‌سازی‌های ایران را نادیده گرفته است.»

ایران در پاسخ به قطعنامه شورای حکام که بعد از گزارش مدیرکل آژانس از تهران خواست درباره این سه مکان هرچه زودتر «پاسخ های قانع کننده» به بازرسان بدهد، شماری از دوربین‌های نظارتی آژانس را خاموش کرد و به ساخت و نصب سانتریفیوژهای جدید سرعت داد.

سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان از اقدام ایران به شدت انتقاد کرده اند و ایالات متحده گفته است این اقدام احیای توافق هسته ای برجام را سخت‌تر خواهد کرد.

ایران و آمریکا از سال گذشته مذاکرات غیرمستقیم برای احیای برجام را شروع کرده بودند اما این مذاکرات از اسفند ماه متوقف شده و چشم اندازی برای از سرگیری ندارد.

هدف از احیای برجام محدود کردن برنامه اتمی ایران در ازای رفع تحریم های ایالات متحده بوده است.