خانواده‌های معترضان کشته شده بویژه در جریان اعتراضات سراسری سال گذشته در ایران، شب یلدا را فرصتی برای یادبود عزیزانشان یافتند.

بسیاری از این خانواده‌ها، شب یلدا را بر مزار کشته‌شدگانشان سپری کردند. برخی از خانواده‌ها هم تصاویری از آخرین یلدایی که عزیزانشان زنده بودند، منتشر کرده‌اند.

مادر مهسا (ژینا) امینی هم که کشته شدن دخترش در سال گذشته، اعتراضات سراسری در ایران را به همراه داشت، با انتشار ویدیویی در اینستاگرام یاد او را گرامی داشت.

همزمان شماری از مقام‌های خارجی هم به مناسبت شب یلدا و طولانی‌ترین شب سال، پیام یا ویدیوهایی منتشر کردند.

سایمون شرکلیف، سفیر بریتانیا در تهران هم از رقص و جشن یلدا ویدیویی منتشر کرد.

وزارت خارجه آمریکا هم در پیامی ویدئویی، شب یلدا را به مردم ایران تبریک گفت و در پیامش از اقدامات حکومت ایران برای سرکوب مخالفان و اعدام و زندانی کردن معترضان انتقاد کرد.

حکومت ایران در واکنشی تند به یکی از این پیام‌ها از سوی وزارت خارجه آمریکا، دولت این کشور را «دروغگو و منافق» خواند و گفته است که مردم ایران نیازی به تبریک و دلسوزی واشنگتن ندارند.

صدا و سیمای ایران هم با پخش ترانه‌ای سعی کرد خود را شریک شادی و خوشحالی مردم نشان دهد.

ببینید؛ بازخوانی ترانه خبرساز صادق بنا متجدد، معروف به «صادق بوقی» در برنامه شب یلدای صداوسیما:

مخالفت چهل ساله جمهوری اسلامی با مناسک سنتی و آئینی

با تشکیل جمهوری اسلامی ایران، مبنای حکومت‌ تازه، تغییر هویت ایرانی به هویت اسلامی و شیعی شد و با این نگاه دولتمردان تازه حاکم بر کشور هر نوع مضمونی که به تعبیر مقام‌های نظام تازه، عناصر «طاغوت» داشت مذموم شمرده و مناسکی با بن‌مایه‌های مذهبی تقویت شد؛ روندی که تا به امروز نیز ادامه داشته است.

این فشارها در مواردی به حدی بود که برای نمونه پیشتر شورای عالی انقلاب فرهنگی خواستار تغییر نام شب یلدا شد که با اعتراضات بسیاری روبرو شد. حجم واکنش‌ها به حدی بود که مقام‌ها ناچار به توضیح شدند.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، واکنش‌ها را بداخلاقی رسانه‌ای تعبیر کرد و گفت که هدف «فرهنگ‌سازی» بوده است.

او در ادامه حذف شب یلدا از تقویم ایران را تکذیب کرد.

با این حال سیاست مقام‌های جمهوری اسلامی ایران همچنان تغییر محتوای مناسبت‌ها و بازتولید مفهومی تازه بوده است. اما هر چه اصرار آنها بیشتر شد، حساسیت‌های فرهنگی جامعه نیز افزایش پیدا کرد و برگزاری مراسمی مثل یلدا و بزرگداشت عمومی آن جدی‌تر شده است.

دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی ایران اما از افزودن عنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» هم‌زمان با ۳۰ آذر (شب یلدا) و در کنار آن در تقویم ایران خبر داده بود.

بسیاری در ایران این اقدام را نشان از تمایل حکومت برای کمرنگ شدن آیین‌های باستانی و مطرح شدن بیشتر رسوم مذهبی قلمداد کرده‌اند.