آقای مورا امروز به تهران رفت

انریکه مورا، فرستاده اتحادیه اروپا و مسئول هماهنگی مذاکرات هسته‌ای وین، که به تهران رفته با معاون سیاسی وزیر خارجه ایران دیدار کرده است.

او گفته بود “اضطراری بودن” مساله از سرگیری گفت‌وگوها با ایران را مطرح خواهد کرد.

رسانه‌های ایران تصاویر دیدار او با علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران را منتشر کرده‌اند. آقای باقری کنی در دولت ابراهیم رئیسی جایگزین عباس عراقچی در هیات مذاکرات هسته‌ای شده است.

اسرائیل و ایالات متحده آمریکا هر دو تهدید کرده‌اند که در صورت ناکام ماندن راه حل دیپلماتیک گزینه‌های دیگری هم وجود دارد.

مذاکرات احیای برجام در وین نزدیک به چهار ماه است که متوقف مانده و قرار است هیات جدید در دولت ابراهیم رئیسی مذاکرات را آغاز کنند.

آقای مورا برای شرکت در مراسم تحلیف آقای رئیسی در مرداد ماه به ایران رفته بود

همزمان با سفر فرستاده اتحادیه اروپا به ایران، رابرت مالی نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، هم مشغول مذاکره با مقام‌های اسرائیل و امارات متحده عربی است و قرار است جمعه سفرش را به امارات، قطر و عربستان سعودی آغاز کند.

دیشب آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در نشستی مشترک با وزیر خارجه اسرائیل گفت اگر مسیر دیپلماتیک برای احیای توافق هسته‌ای ایران و قدرت ها، برجام، ناکام بماند آمریکا به گزینه‌های دیگری متوسل خواهد شد.

در این کنفرانس خبری در واشنگتن وزیر خارجه امارات متحده عربی هم حضور داشت.

وزیر خارجه آمریکا نگفت چه گزینه‌های دیگری در مقابل ایران وجود دارد، هرچند همتای اسرائیلی او، یائیر لاپید، گفت که اسرائیل حق استفاده از زور را محفوظ می‌دارد.

ایران تا کنون چند بار برای از سر گیری مذاکرات بعد از دولت ابراهیم رئیسی ابراز آمادگی کرده است.

همین هفته ایران بار دیگر تاکید کرد که مرحله نخست بررسی‌ها درباره مذاکرات هسته‌ای به پایان رسیده و تهران تصمیم گرفته به مذاکرات با گروه ۴+۱ در وین ادامه دهد.

هرچند سعید خطیب‌زاده گفته هنوز مرحله دوم بررسی‌های مذاکرات به پایان نرسیده و بعد از آن، تاریخ از سرگیری مذاکرات اعلام می‌شود.

سفر آقای مورا به ایران در راستای هماهنگی برای از سر گیری این مذاکرات است. سفر قبلی آقای مورا به ایران برای شرکت در مراسم تحلیف آقای رئیسی با اعتراض نهادهای حقوق بشری و برخی از سیاستمداران آمریکایی مخالف جمهوری اسلامی ایران مواجه شده بود که از آقای مورا به دلیل “بی‌توجهی او به موارد نقض حقوق بشر و جنایات ابراهیم رئیسی ” انتقاد کرده بودند.

از موانع مذاکرات، نگرانی ایران از راه‌های تأیید چگونگی لغو تحریم‌های آمریکاست که فشار اقتصادی زیادی به ایران وارد کرده است.

 

دست دادن دوران کرونایی آقای مورا و عباس عراقچی که دیگر در رأس هیات مذاکرات هسته‌ای ایران نیست، ۲۵ مه ۲۰۲۱

چارچوب مذاکرات وین چیست و گره کار کجاست؟

به رغم اینکه این مذاکرات برای بازگشت آمریکا به برجام برگزار شد، اما ایران با حضور نماینده آمریکا در مذاکرات مخالفت کرد

در متن برجام، ایران با طرفین دیگر امضاکنندگان آن توافق کرد که یک “کمیسیون مشترک” برای نظارت بر اجرای برجام و بررسی مشکلات احتمالی تاسیس شود.

وظیفه تشکیل این نهاد بر عهده اتحادیه اروپا قرار گرفت.

وقتی جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که کشورش آماده است تا به برجام بازگردد، هم واشنگتن و هم تهران، شروطی برای این کار تعیین کردند.

تهران اعلام کرد که آمریکا ابتدا باید تحریم‌هایی که بعد از خروج از برجام وضع کرده را لغو کند و بعد به برجام بازگردد.

آمریکا نیز اعلام کرد که ایران باید تمامی تعهداتش را در چارچوب برجام اجرا کند تا این کشور به برجام برگردد و تحریم‌ها را لغو کند.

ایران در اعتراض به خروج آمریکا از برجام، اجرای تمام تعهداتش را که محدودیت‌هایی برای برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کردمی‌شد، متوقف کرده است.

همزمان پیشنهاد مذاکرات مستقیم و دوجانبه آمریکا و ایران برای حل اختلافات نیز با مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای روبه‌رو شد.

سرانجام با ابتکار عمل اتحادیه اروپا قرار شد که مسایل مورد اختلاف طرفین از طریق کمیسیون مشترک برجام حل شود.

اما ایران اعلام کرد از آنجا که آمریکا عضو برجام نیست، نباید در مذاکرات کمیسیون مشترک شرکت کند و تنها کشورهای چین، روسیه، بریتانیا، آلمان و فرانسه می‌توانند در این مذاکرات نماینده داشته باشند.

بدین ترتیب مذاکرات وین بدون حضور آمریکا آغاز شد، اما در عین حال در تمامی شش دور مذاکرات، نمایندگان آمریکا به شهر وین رفتند و مواضعشان را از طریق دیگر کشورهای عضو در مذاکرات مطرح کردند.

از زمان به قدرت رسیدن ابراهیم رئیسی این پرسش مطرح بود که آیا اصولا این چارچوب برای مذاکرات حفظ خواهد شد یا نه.

همفکران آقای رئیسی که پیش از به قدرت رسیدن حسن روحانی کنترل مذاکرات هسته‌ای را در دست داشتند، همواره منتقد برجام بودند و هرگز در دوران قدرت آنها، مذاکرات بدین شکل توسط وزارت خارجه انجام نشده بود.