بدون شک این اختلافات و کشمکشهای جناحی نمیتوانست بدین شکل ادامه یابد و میبایستی نقطهی پایانی بر آنها گذاشته شود. حال بنظر میرسد برگزاری کنگره هیجدهم کومهله آغازی بر پایان اختلافات و تنشهای این دو جناح، همچنین شروع مرحلهای جدید برای تعیین خط مشی آینده کومهله و سرنوشت سیاسی و تشکیلاتی آن باشد
طبق اطلاعیه کومهله سازمان کردستان حزب کمونیست ایران، کنگره هیجدهم آن در روز هفدهم ژانویه ۲۰۲۲ برابر با ۲۶ دیماه ۱۴۰۰ با شرکت نمایندگان بخشهای مختلف تشکیلات و ناظران، بعد از سه روز جلسات فشرده به کار خود پایان داد. گمان میرود برگزاری این کنگره بمعنای نقطه پایانی باشد بر اختلافات درون حزبی؛ اختلافاتی که در سالهای اخیر به اوج خود رسیده بود.
در جریان برگزاری این کنگره، اکثریت رهبری کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران که پیشاپیش با برگزاری آن از سوی رهبری کومهله مخالفت کرده بود، با صدور بیانیهای “انشعاب جناح راست از حزب کمونیست ایران و کومهله” را اعلام کرد.
رهبری کومهله نیز با تنظیم قطعنامهای، صدور این بیانیه از سوی رهبری حزب کمونیست ایران را بعنوان انشعاب تعدادی از اعضای کمیته مرکزی از حزب کمونیست ایران و سازمان کردستان آن – کومهله ذکر کرده، اعلام نمود:
“در جریان برگزاری کنگره هجدهم کومهله، و در حالی که کنگره قطعنامهای را در راستای ممانعت از انشعاب و یافتن راه حلی برای گذر از وضعیت کنونی درون حزب کمونیست ایران را بررسی و آن را به تصویب رسانده بود، اطلاع یافتیم که تعدادی از اعضای کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران انشعاب خود از حزب و کومهله را بطور رسمی اعلام کردهاند.”
طبق این دو بیانیه، بدون آنکه یکی از طرفین اعلام انشعاب کرده باشد از سوی جناح مخالف متهم به انشعاب و نقص موازین تشکیلاتی شده است.
دو جناح این حزب مدتهاست که یکدیگر را متهم به عدم پایبندی به اصول اساسنامهای، استفاده جناحی از امکانات تشکیلاتی یا ایجاد سازمان موازی کردهاند.
شواهد و گفتههای طرفین نشان میدهد، هر دو جناح مدتهاست مشغول یارگیری و فعالیتهای مستقل خود در این تشکیلات بودهاند و برای متهم نشدن به پیشدستی در انشعاب به شیوههای مختلف طرف مقابل را متهم به انشعاب عملی کردهاند.
بدون شک این اختلافات و کشمکشهای جناحی نمیتوانست بدین شکل ادامه یابد و میبایستی نقطهی پایانی بر آنها گذاشته شود. حال بنظر میرسد برگزاری کنگره هیجدهم کومهله آغازی بر پایان اختلافات و تنشهای این دو جناح، همچنین شروع مرحلهای جدید برای تعیین خط مشی آینده کومهله و سرنوشت سیاسی و تشکیلاتی آن باشد.
حالا باید منتظر ماند و دید، آیا این جدایی موجب تحولی در تشکیلات کومهله و بازگشت آن به اصل خویش یا به دیگر سخن “کردستانی بودن” شان خواهد شد، یا رهبری کومهله برای گریز از اتهام ناسیونالیست بودن و راستگرایی و… به سیاست کج دار و مریز و پافشاری بر موجودیت خود چونان بخشی از یک حزب سراسری ادامه خواهد داد؟
ادامه فعالیت تشکیلاتی کومهله بعنوان سازمان کردستان حزب کمونیست ایران چه بسا موجب ایجاد بستری مناسب برای ادامه این تنشهای فکری، انشقاق و جدایی جدید در آینده و از دست دادن نیروهای بیشتری از آن شود.
گمان میرود وجود این اختلافات و بروز جداییهای مکرر در تشکیلات مادر، بیشتر ریشه در تصمیم رهبری وقت کومهله در دهه ۶٠ شمسی برای تشکیل حزب کمونیست ایران داشته باشد.
با ورود آشکار و رسمی کومهله به فضای مبارزاتی در کردستان ایران در سال ١٣۵٧، جامعه سیاسی کردستان از حالت سنتی و تاریخی یک قطبی حزب دمکرات کردستان ایران درآمد و به جامعه دو قطبی دمکرات – کومهله تبدیل شد. این سازمان نوپای چپ، که گروهی از جوانان مبارز و خوشنام کردستان آن را رهبری میکردند، خیلی زود با استقبالی پردامنه روبرو شد و بخش کثیری از نیروهای چپ کرد را در ردههای سازمانی خود گرد آورد.
حزب کمونیست ایران در شهریور سال ١٣۶٢ از وحدت کومهله با سازمان اتحاد مبارزان کمونیست (سهند) و چندین جریان چپ دیگر تشکیل شد. ولی در سالهای گذشته، در پی بروز اختلافات سیاسی و ایدئولوژیک در رهبری این سازمان، شاهد انشعاب های مکرر، بوجود آمدن جریانات بی شمار و کاهش نقش قبلی این جریان بعنوان یک حزب واحد در فضای سیاسی کردستان، و دلسردی، جدایی و انفعال بسیاری از کادرهای فعال و با تجربه آن بودهایم.
انشقاق کنونی در این حزب، عملا به ایجاد دو حزب کمونیست ایران و دو کومهله بعنوان سازمان کردستانی آن منجر شده است. به باور نگارنده این سطور، تکلیف اکثریت رهبری حزب کمونیست ایران کاملا روشن است، چرا که این رهبری باورمند به سراسری بودن تشکیلات حزب، مبارزه برای رهبری طبقه کارگر ایران و انقلاب سوسیالیستی در ایران، همچنین مبارزه با جریانات و تفکرات ناسیونالیستی کرد در ایران است.
در این میان، کومهله بعنوان سازمان کردستان حزب کمونیست ایران علیرغم داشتن مرزبندیهای جدی با جناح دیگر، هنوز تکلیف خود را روشن نکرده است و در رابطه با مساله اصلی موجودیت خود، بعنوان یک حزب چپ سراسری یا کردستانی، به تصمیم گیری نهانی نپرداخته است. امری که نیاز به شهامت در گفتار و کردار این رهبری برای پایان دادن به این دوگونهگرایی فکری و تشکیلاتی دارد.
بدون شک وجود دو تشکیلات همنام، بویژه در دنیای مجازی، موجب بروز اختلاف، درگیری لفظی و سردرگمی بسیاری از هواداران آنها خواهد شد. برای جلوگیری از عواقب منفی چنین برخوردهایی، چه بسا بهتر باشد که “کومهله” برای ایفاء نقش واقعی خود در کردستان ایران، تحت همین عنوان یا حزب کمونیست (یا سوسیالیست) کردستان ایران به موجودیت و مبارزه خود ادامه دهد، امری که با فلسفه وجودی و تاریخی آن همخوانی بیشتری دارد.
ثبت ديدگاه