به دنبال اعمال محدودیت‌های جمهوری اسلامی در کردستان، بعد از کشته شدن مهسا‌امینی، تورم و بیکاری در کردستان جهش کرد.
در اولین روز‌های بعد از کشته شدن مهسا امینی، فعالان اقتصادی در برخی از شهر‌ها دست به اعتصاب زدند.
حکومت، فعالان اقتصادی را تهدید به جریمه‌های سنگینی کرد، ولی نتوانست شهروندان را از اعتراض باز دارد.
در گام بعدی مردم شهر‌های مریوان، مهاباد، سنندج، ارومیه، بوکان، بانه، اشنویه، پیرانشهر، پاوه، قروه، دهگلان، سردشت، نقده، مهاباد، سنندج و سقز محل زندگی مهسا‌امینی، به خیابان رفتند.
در مقابل محدودیت‌ها در این استان بیشتر شد و در نتیجه این محدودیت‌ها، وضعیت اقتصادی منطقه هم بدتر شد.
از سوی مرکز آمار، در شهریور پارسال تورم سالانه ایران ۴۱.۵ درصد و تورم استان کردستان ۴۲.۸ درصد اعلام شد.
ولی در ماه‌های بعد، فاصله تورم استان کردستان از تورم سالانه ایران فاصله بیشتری گرفت.
در دی‌ماه ۱۴۰۱ تورم سالانه ایران ۴۶.۳ درصد و تورم کردستان ۴۸.۷ درصد بود.
بهمن ۱۴۰۱ تورم سالانه ایران ۴۷.۷ درصد بود ولی تورم کردستان به ۵۰.۷ درصد رسید.
این رویه در سال جاری نیز ادامه داشت.
در اردیبهشت امسال تورم سالانه ایران ۴۹.۱ درصد و تورم کردستان ۵۵.۱ درصد اعلام شد.
از سوی دیگر، رتبه تورم کردستان هم در ایران جهش کرد.
در شهریور ۱۴۰۱، استان کردستان، هجدهمین رتبه تورمی ایران را داشت، ولی در خرداد ۱۴۰۲، پنجمین استان با تورم بالا شد.
محدودیت در تجارت خارجی کردستان
در این برنامه با صاحب‌نظران درباره مسائل سیاسی و اجتماعی روز گفت و گو می‌کنیم.
مانند تمام شهر‌های ایران، در ماه‌های بعد از کشته شدن مهسا، اینترنت در شهر‌های استان کردستان هم محدود شد. اما نگاهی به روند اختلال اینترنت نشان می‌دهد که مشخصا مناطق کردنشین، بیش از باقی نقاط دیگر کشور با مشکل اینترنت روبه‌رو بودند.
نت بلاکس در مهر ماه ۱۴۰۱ گزارش در اکانت توییتری خود نوشت اینترنت در سنندج قطع شده‌است.
از ۲۵ شهریور تا آخرین روز سال گذشته، سرعت اینترنت به شدت کم و محدود شده و در بسیاری از روز‌ها هم در برخی از شهر‌های کردستان مانند مریوان، مهاباد، سنندج، ارومیه، بوکان، بانه، اشنویه، پیرانشهر، پاوه، قروه، دهگلان، سردشت، نقده، مهاباد، سنندج و سقز محل زندگی مهسا‌امینی قطع بود.
سرپرست اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات کردستان اواسط پارسال به ایرنا گفت: « در کردستان ۱۱۳ استارتاپ، ۱۵۸۹ کسب و کار اینترنتی دارای مجوز و تعداد اشتراک‌های پهن باند ثابت ۱۷۷ هزار و ۵۳۴ مورد در کردستان وجود دارد.»
علاوه بر این، قطعی اینترنت در ایران، بر داد و ستد ایرانی‌ها در کردستان عراق هم تاثیر داشت. چرا که تماس تاجران دو طرف قطع شده و بر کسب و کار کردستان عراق هم تأثیر منفی گذاشت.
عابد، فعال اقتصادی اینترنتی در سنندج مرکز استان کردستان ایران، به بی‌بی سی فارسی می‌گوید: «اینترنت در اقتصاد کردستان نقش مهمی بازی می‌کند. مانند دیگر نقاط کشور کسب و کار اینترنتی در این جا هم رونق دارد. اما در کردستان ایران تعامل با کردستان عراق هم به این فضای کسب و کار اضافه می‌شود. پیوند زیادی بین اقتصاد کردستان عراق و ایران وجود دارد و اختلال در اینترنت این پیوند را دچار مشکل می‌کند.»
بعد از مرگ مهسا امینی محدودیت‌های پهنای باند، قطعی اینترنت در کردستان شدیدتر از دیگر نقاط کشور بوده و این محدودیت‌ها به همراه فیلترینگ به کسب کار اینترنتی در کردستان صدمه زد.
عابد می‌افزاید: «اغلب فروشگاه‌های آنلاین در کردستان ایران در ماه‌های اخیر نابود شدند و فعالان اقتصادی این استان دیگر به بازار ایران کمتر تمایل دارند و به سمت بازار کردستان عراق رفته‌اند. و به دلیل مرزی بود استان کردستان عراق و اختلاف ارزشی ریال با دینار عراق، کالا‌های اساسی، لبنیات، گوشت و مرغ به عراق فرستاده می‌شود. و این خود سبب کمبود کالا و گرانی در استان شده است. کمبود این اجناس در شهر‌های مرزی بیشتر شده و تورم در این مناطق جهش کرده و نسبت به دیگر جا‌های ایران بیشتر است.»
بالاترین نرخ بیکاری در چهار دهه گذشته
بیکاری در استان کردستان مانند تورم، همیشه از آمار میانگین کشوری بالاتر بوده، اما در ماه‌های اخیر به بالاترین رقم در دهه‌های اخیر رسیده است.
بر اساس آخرین سرشماری، استان کردستان با یک میلیون و ۶۰۳ هزار نفر جمعیت، ۱۰ شهرستان، ۳۰ شهر، ۳۱ بخش، ۸۶ دهستان و یک هزار و ۶۷۷ روستای دارای سکنه دارد و ضریب نفوذ پوشش تلفن همراه در استان ۷۵ درصد است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در پاییز سال ۱۴۰۱ کردستان دارای بالاترین نرخ بیکاری با رقم ۱۳.۸ درصد بود. این در حالی است که در پاییز۱۴۰۰ نرخ بیکاری کردستان ۱۰.۹ درصد بود.
زمستان ۱۴۰۱ گزارش شده نرخ بیکاری در کردستان در ماه‌ها و مناطق مختلف، بین ۱۷.۷ تا ۲۳.۳ درصد بوده که بالاترین رقم در چهار دهه گذشته است.
رقم میانگین بیکاری در این دوره ۲۰.۵ درصد بوده که بالاترین رقم از سال ۱۳۹۵ است.
روزنامه فرهیختگان در بهمن ۱۴۰۱ در مورد بیکاری در کردستان نوشت: «وقتی اسم از نرخ بیکاری مطرح می‌شود، باید این مسأله را مدنظر قرار داد که مؤلفه سنجش این بخش، رده‌های سنی است که می‌توانند در زمره شاغلین قرار بگیرد. یعنی در پاییز امسال نرخ بیکاری برای جوانانی که در رده سنی ۱۵ تا ۳۵ سال قرار داشتند، ۱۹.۲ درصد بوده است و همین آمار وقتی به استان کردستان می‌رسد، به ۴۲.۱ درصد می‌رسد. به عبارت دیگر نرخ بیکاری جوانان این استان ۲ برابر میانگین کشوری بوده‌است. البته نرخ بیکاری برای نیروی کاری که در رده سنی ۱۸ تا ۳۵ سالگی قرار داشتند در استان کردستان ۲۷.۲ درصد بوده، در حالی که این نرخ برای کل کشور ۱۴.۸ درصد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که جمعیت قابل توجهی از کردستانی‌ها، شغل ندارند و این به معنی آن است که شرایط اقتصادی این استان به مراتب بدتر از دیگر استان‌هاست.»
از سوی دیگر، ۶۷ درصد مشاغل کردستان غیررسمی است.
مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰ برای اولین‌بار گزارشی تحت عنوان «نتایج تفصیلی اشتغال و بخش رسمی و غیررسمی» منتشر کرده که نشان می‌دهد حدود ۶۶.۸ درصد از اشتغال استان کردستان مربوط به مشاغل غیر رسمی فاقد بیمه و بازنشستگی یا مشاغل ثبت‌نشده یا مشاغلی با کارکن مستقل یا کارکن‌فامیلی بدون مزد است.
فوأد، فعال اقتصادی در خصوص وضعیت اقتصادی کردستان ایران به بی‌بی سی فارسی گفت: «در کردستان ایران، به دلیل کم بودن کارخانجات، شهرک‌های صنعتی و فضای کسب و کار مناسب، اشتغال شرایط خوبی ندارد. و عموماً سطح بیکاری بالاست و نیروی کار باید به تهران، دیگر شهر‌های بزرگ ایران یا کردستان عراق برود.»
این فعال اقتصادی می‌گوید: « از شهریور پارسال، بیشتر از گذشته فضای کردستان امنیتی شده و دائماً اینترنت و تلفن همراه قطع است، بنابراین مشاغل زیادی از بین رفته است. و متأسفانه کولبری هم افزایش یافته است و به تعداد زنان کولبر هم روز به روز اضافه می‌شود. این زنان مجبور هستند بار ۳۰ کیلیویی را از مسیر صعب العبور و کوهستانی رد کند. تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دستمزد بگیرد. آن‌ها هفته‌ای یک بار قادر به کولبری هستند و یک هفته باید با همین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دستمزد زندگی کنند. »
ثبت ديدگاه