گروسی درباره واکنش ایران: ادامه این روند می‌تواند ضربه‌ای مرگبار برای برجام باشد؛ قطع ۲۷ دوربین

 

رادیو فردا: شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی غروب چهارشنبه ۱۸ خرداد با اکثریت آراء قطعنامه‌ای علیه ایران به تصویب رساند که در آن از عدم همکاری تهران با این نهاد انتقاد شده است.

ایران متهم است که به سوالات آژانس در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه مکان هسته‌ای اعلام نشده خود پاسخ نداده است.

بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها، ۳۰ کشور به این قطعنامه رای مثبت دادند، چین و روسیه با آن مخالفت کردند و کشورهای هند، پاکستان و لیبی نیز به آن رای ممتنع دادند.

در این قطعنامه «ابراز نگرانی عمیق» شده که به دلیل همکاری نکردن کافی ایران، در مورد منشاء ذرات اورانیوم یافت‌شده توضیحی ارائه نشده است و از تهران خواسته شده تا «بدون فوت وقت» با آژانس همکاری کند.

واکنش آمریکا

پیش از این، آمریکا اوایل روز چهارشنبه همزمان با فشار آوردن به شورای حکام برای تصویب قطعنامه‌ای علیه ایران گفته بود که از کار انداختن دو دوربین نظارتی این نهاد توسط تهران، «تأسف‌آور» است و «نتیجه معکوس» به بار خواهد آورد.

نماینده واشینگتن پیش از آغاز رای‌گیری پیش‌نویس قطعنامه تاکید کرد که چنانچه ایران قصد داشته باشد در واکنش به تصویب احتمالی این قطعنامه، شفافیت در مورد فعالیت‌های هسته‌ای خود را کاهش دهد، صرفا بر «روند دیپلماتیکی» که طرف‌ها در پی آن هستند، تاثیر منفی خواهد گذاشت.

لورا هولگیت که در نشست ۳۵ عضو شورای حکام سخن می‌گفت افزود که «ما به دنبال تشدید تنش (با ایران) نیستیم».

خانم هولگیت، در مقام نماینده آمریکا در آژانس، همچنین ضمن ابراز نگرانی از کوتاهی مکرر ایران در ارائه توضیحات معتبر به آژانس در ارتباط با پرسش‌های باقی‌مانده درباره منشاء ذرات اورانیوم یافت‌شده در سه سایت اعلام‌نشده، از شورای حکام خواست تا ایران را بابت تعهدات پادمانی‌اش بازخواست کند.

او در آغاز از تلاش حرفه‌ای و بی‌طرفانه آژانس برای نظارت بر پایبندی ایران به تعهداتش و به‌ویژه اقدامات گسترده مدیرکل آژانس برای گفت‌وگو با ایران با هدف روشنگری و یا پاسخ‌گویی به پرسش‌های قدیمی این نهاد در مورد منشاء اورانیوم یافت‌شده در سه تاسیسات اعلام نشده، شامل تورقوزآباد، ورامین و مریوان، قدردانی کرد.

نماینده آمریکا تصریح کرد که بر اساس گزارش روشنگرانه مدیرکل آژانس، ایران هنوز برای حل نگرانی‌های جدی و قابل توجه پادمانی مربوط به فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام نشده، همکاری لازم را انجام نداده است.

او یادآور شد که در ژوئن ۲۰۲۰ و در پی مخالفت ایران با بازرسی آژانس از دو مورد از تاسیسات یاد شده، شورای حکام آژانس در مصوبه‌ای از ایران خواسته بود تا «بی‌درنگ» با این نهاد همکاری کند.

به گفته نماینده آمریکا، از آن تاریخ تاکنون آژانس فرصت‌های متعددی در اختیار ایران قرار داده است تا به سوالات مربوط به این سه سایت اعلام نشده پاسخ دهد.

خانم هولگیت افزود متاسفانه ایران نه تنها در ارتباط با یافته‌های آژانس در این تاسیسات پاسخ فنی معتبر و قابل اتکایی ارائه نداده، بلکه در مورد محل فعلی نگهداری مواد هسته‌ای و تجهیزات آلوده به این مواد که طبق ارزیابی آژانس در سال ۲۰۱۸ از تاسیسات تورفوزآباد جابه‌جا شده‌اند، نیز پاسخ‌گو نبوده است.

نماینده آمریکا با استناد به گزارش اخیر رافائل گروسی همچنین تاکید کرد که ایران علاوه‌بر مسائل یاد شده و به‌رغم تعهدات خود در قبال پروتکل الحاقی از اعلام فعالیت‌های هسته‌ای و مواد هسته‌ای مرتبط با آن در تاسیسات شیان لویزان به آژانس خودداری کرده است.

او افزود: «ما عمیقا نگران هستیم که آژانس در گزارش خود گفته است نمی‌تواند صحت و یا کامل بودن اطلاعات ارائه شده از سوی ایران را تایید کند و در موقعیتی نیست که بتواند صلح‌آمیز بودن کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تضمین کند».

خانم هولگیت تصریح کرد: «به همین منظور ما همراه سه کشور اروپایی پیش‌نویس قطعنامه‌ای را ارائه کرده‌ایم که از ایران می‌خواهد بی‌درنگ تعهدات قانونی خود را انجام دهد. برای حل این مشکل ایران باید تمامی اطلاعات و اسنادی را که آژانس درخواست کرده است در اختیار این نهاد قرار دهد».

در همین حال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۱۶ خرداد تایید کرد که ایران نصب سانتریفوژهای پیشرفته در تاسیسات نطنز را آغاز کرده است.

بنابر اعلام آژانس، ایران در راستای برنامه‌ای که از مدت‌ها پیش اعلام شده بود، نصب سانتریفوژهای پیشرفته آی‌آر-۶ را در یکی از بخش‌های تاسیسات زیرزمینی نطنز شروع کرده است.

در گزارش اخیر آژانس به شورای حکام که به رویت خبرگزاری رویترز رسیده است، ایران اکنون همچنین قصد دارد دو آبشار دیگر از این سانتریفوژهای پیشرفته را به مجموعه سانتریفوژهای خود اضافه کند.

گروسی درباره واکنش ایران: ادامه این روند می‌تواند ضربه‌ای مرگبار برای برجام باشد؛ قطع
۲۷ دوربین

در ادامه تحولات مربوط به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و واکنش ایران، مدیرکل این آژانس روز پنج‌شنبه در یک نشست خبری از قطع شدن ۲۷ دوربین خبر داد و ادامه این روند را «ضربه‌ای مرگبار» برای برجام توصیف کرد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در پاسخ به رادیوفردا در این نشست خبری تاکید کرد که اقدامات تازه ایران که به نظر می‌رسد واکنشی به قطعنامه جدید شورای حکام باشد باعث کاهش نظارت آژانس می‌شود و این امر «مایه تاسف است».

سازمان انرژی اتمی ایران روز چهارشنبه، ۱۸ خرداد، در اطلاعیه‌ای از قطع عامدانه دو دوربین‌ «فراپادمانی» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در یک مرکز هسته‌ای ایران خبر داد.

در اطلاعیه رسمی این سازمان همچنین آمده بود که «فعالیت دستگاه اندازه‌گیری برخط سطح غنا و فلومتر (OLEM)، متعلق به این سازمان بین‌المللی نیز متوقف می‌شود».

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، روز پنج‌شنبه، ۱۹ خرداد، در نشست خبری خود گفت که تعداد دوربین‌هایی که قرار است «حذف شوند» نه دو عدد، بلکه ۲۷ دوربین است.

به گفته آقای گروسی، با حذف این دوربین‌ها که در مکان‌های مختلفی از ایران از جمله تهران و نطنز و اصفهان قرار دارند، «چیزی حدود ۴۰ دوربین» متعلق به آژانس در ایران برای ضبط فعالیت‌های اتمی ایران باقی می‌ماند.

به گفته این مقام عالی‌رتبه سازمان ملل، اگر آژانس قادر نباشد با «صحت و دقتی» که همیشه کار می‌کند به نظارت ادامه دهد این روند می‌تواند «ضربه‌ای مرگبار» بر پیکر برجام باشد.

مدیرکل آژانس انرژی اتمی در ادامه تاکید کرد که این گونه اقدامات ایران «چالش بزرگی» در راه راستی‌آزمایی فعالیت‌های ایران و ادامه همکاری میان این سازمان بین‌المللی و تهران ایجاد می‌کند.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، روز چهارشنبه با اشاره به حذف دو دوربین از دوربین‌های نظارتی آژانس انرژی اتمی در ایران گفت: «برخی از همکاری‌ها که فراتر از پادمان و صرفا بر مبنای حسن نیت بود و جزو تعهدات نبود، متوقف شد.»

او تصریح کرد که از طریق این دو دوربین، «اطلاعاتی ضبط می‌شد که این اطلاعات بعدا می‌توانست برای آژانس قابل استفاده باشد»، اما ایران دیگر این اطلاعات را در اختیار آژانس نمی‌گذارد.

این نکته‌ای است که رافائل گروسی نیز روز پنج‌شنبه درباره آن اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت نمی‌داند که بر سر فیلم‌هایی که تاکنون ضبط شده و هنوز در اختیار آژانس قرار نگرفته چه خواهد آمد.

به گفته آقای گروسی، این گونه اقدامات تنها «پنجره فرصت» را بسیار محدودتر می‌کند و در این موقعیت «پرتنش» تنها باعث «شفافیت کمتر و عدم قطعیت بیشتر» است.

رافائل گروسی روز دوشنبه، ۱۶ خردادماه، در آستانه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته بود: ایران به‌طور مداوم به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد و دستیابی آن به منابع قابل توجهی که از خط قرمز عبور کند «بسیار نزدیک است و چند هفته بیشتر نیست».

او در پاسخ به پرسش رادیوفردا درباره این مدت زمان چند هفته‌ای به «سه تا چهار هفته» اشاره و تاکید کرد که آژانس فراتر از این زمان دیگر قادر به نظارت بر فعالیت‌های ایران نخواهد بود.

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی غروب چهارشنبه ۱۸ خرداد با اکثریت آراء قطعنامه‌ای علیه ایران به تصویب رساند که در آن از عدم همکاری تهران با این نهاد انتقاد شده است.

ایران متهم است که به سوالات آژانس در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه مکان هسته‌ای اعلام نشده خود پاسخ نداده است.